marihuana a mózg

Medyczna marihuana a mózg. Jak konopie mogą pomóc w leczeniu chorób mózgu

Publikacja: 2 września, 2022

Medyczna marihuana zawdzięcza swoje działanie lecznicze dwóm kannabinoidom. Jednym z nich jest THC, związek znany głównie ze swoich właściwości relaksacyjnych.

Jednak to tylko niewielka część jego terapeutycznych możliwości. Sprawdź jakie korzyści może przynieść terapia medyczną marihuaną w schorzeniach mózgu. 

Wpływ marihuany medycznej na organizm

Badania wykazują, że medyczna marihuana wpływa na organizm poprzez układ endokannabinoidowy (ECS), który jest uznawany za jeden z najważniejszych systemów ludzkiego organizmu. Tworzy go sieć receptorów kannabinoidowych znajdujących się w całym ciele, m.in. w mózgu oraz układzie nerwowym. 

Poprzez produkcję endokannabinoidów, czyli wewnętrznie wytwarzanych przez organizm kannabinoidów, układ ECS wpływa na regulację i równowagę wielu procesów, takich jak np. sen, odczuwanie bólu, nastrój, pamięć, metabolizm, funkcje rozrodcze czy funkcjonowanie układu immunologicznego.

Układ endokannabinoidowy i jego elementy 

Wyróżniamy dwa naturalnie wytwarzane kannabinoidy przez organizm:

  • anandamid (AEA),
  • 2-Arachidonyloglicerol (2-AG).

W momencie zachwiania równowagi organizmu, ESC rozpoczyna produkcję tych endokannabinoidów. Te z kolei poprzez interakcję z receptorami CB1 i CB2, wywołują określoną reakcję, mającą na celu przywrócenie stanu homeostazy. 

Anandamid a THC zawarty w medycznej marihuanie 

W wyniku badania, przeprowadzonego przez prof. Raphael Mechoulam w 1964 roku, po raz pierwszy wyizolowano fitokannabinoid znajdujący się w konopiach leczniczych tj. THC. Odkrycie to przyczyniło się do dalszych prac, w wyniku których naukowcy dowiedzieli się o układzie endokannabinoidowym oraz pierwszym neuroprzekaźniku, czyli anandamidzie (AEA).

Anandamid oddziałuje na takie funkcje jak pamięć, motywacja, przyjemność, sen, ból czy płodność. Odpowiedzialny jest za nasze dobre samopoczucie fizyczne oraz psychiczne. Pod względem budowy jest niemal identyczny jak THC, czyli związek zawarty w medycznej marihuanie.

Anandamid wpływa na funkcjonowanie mózgu, ponieważ jego działanie wiąże się z reakcją nagrody i przyjemności w mózgu. W badaniu opublikowanym przez “Journal of Experimental Biology” wykazano, że aktywność fizyczna zwiększa wytwarzanie kannabinoidów, powodując uczucie euforii i błogości. Pobudzenie układu endokannabinoidowego przyczynia się do poprawy nastroju, zwiększa odporność na ból, relaksuje i uspokaja. Podobny efekt występuje po zażyciu marihuany leczniczej.

Jak stosować medyczną marihuanę?

Aby wykorzystać korzystny wpływ konopi indyjskich na organizm, poza odpowiednio dobranym profilem kannabinoidowym, ważny jest również sposób ich podania. Rekomendowaną metodą stosowania marihuany medycznej jest waporyzacja. 

Waporyzacja polega na podgrzaniu suszu z konopi medycznych w specjalnym urządzeniu, zwanym waporyzatorem, do odpowiedniej temperatury. Pod wpływem ciepła zaczynają uwalniać się substancje aktywne, takie jak kannabinoidy, terpeny i flawonoidy, które w postaci czystej pary dostają się do organizmu na drodze inhalacji. 

Waporyzacja jest najlepszą metodą zażywania marihuany medycznej, ponieważ działa szybko i nie obciąża układu oddechowego substancjami smolistymi, tak, jak palenie marihuany.

Działanie THC doprowadza do wyostrzenia niektórych zmysłów

Poprzez waporyzację fitokannabinoidy dostają się do płuc, a następnie do mózgu, wywołując efekt terapeutyczny. Jak to możliwe?

THC dzięki zbliżonej budowie do anandamidu, łączy się z receptorami układu endokannabinoidowego, a dokładniej z receptorami CB1, których najwięcej znajduje się w mózgu i układzie nerwowym. W konsekwencji ośrodkowy układ nerwowy dostaje informację o zwiększonej ilości anandamidu, co wpływa na rozluźnienie, poprawę nastroju, wyostrzenie zmysłów czy zwiększony apetyt.

Właściwości medycznej marihuany

Dobrze działający układ endokannabinoidowy reguluje funkcjonowanie neuroprzekaźników oraz wpływa na utrzymanie równowagi między mózgiem a resztą ciała. Według dr Ethana Russo niewystarczająca ilość endokannabinoidów może prowadzić do zaburzeń funkcjonowania organizmu, a w konsekwencji do poważnych schorzeń np. chorób psychicznych. 

Naukowiec zauważył, że deficyt anandamidu może być przyczyną takich chorób jak migrena, fibromialgia, zespół jelita drażliwego, cukrzyca typu 1 czy neuropatia. Gdy organizm nie jest w stanie przywrócić naturalnej równowagi, z pomocą przychodzi nam medyczna marihuana. Zawarte w niej kannabinoidy wpływają na uzupełnienie deficytów neuroprzekaźników i tym samym na funkcjonowanie układu endokannabinoidowego. 

Tolerancja na leczniczą marihuanę 

Należy zauważyć, że w przypadku leczniczej marihuany mamy do czynienia z terapią spersonalizowaną. Aby ustalić skuteczną dawkę terapeutyczną, potrzebna jest współpraca między lekarzem a pacjentem. 

Dzięki samodzielnemu miareczkowaniu, czyli stopniowemu zwiększaniu dawek, pacjent określa własny poziom tolerancji na medyczną marihuanę. Chodzi o znalezienie efektywnej ilości leku, przy jak najmniejszych skutkach niepożądanych.

Przekroczenie indywidualnej tolerancji spowoduje, że układ endokannabinoidowy otrzyma informacje od mózgu o zbyt dużym stężeniu anandamidu w organizmie. Może to wywołać uczucie niepokoju oraz lęku.

Bezpieczeństwo terapii marihuaną medyczną

Marihuana lecznicza jest lekiem bezpiecznym. Wykazuje wysoki wskaźnik terapeutyczny i jest bardzo mało prawdopodobne przyjęcie dawki zagrażającej życiu człowieka. Poza tym receptory kannabinoidowe praktycznie nie występują w pniu mózgu, który odpowiada za potrzebne do życia funkcje, takie jak oddychanie czy praca serca.

Lecznicze zastosowanie marihuany medycznej w chorobach mózgu

Na podstawie dotychczas przeprowadzanych badań, marihuana lecznicza wykazuje działanie przeciwzapalne oraz przeciwutleniające. Poza tym działa ochronnie na komórki mózgowe, co przyczynia się do spowolnienia rozwoju chorób neurologicznych. 

Medyczna marihuana redukuje napady drgawkowe występujące np. w chorobie Parkinsona, zmniejsza napięcie mięśniowe czy niepokój. Z powodzeniem jest stosowana jako uzupełnienie terapii w takich chorobach jak stwardnienie rozsiane, padaczka i zespół Tourette’a

Kannabinoidy okazują się również skuteczne w chorobach degeneracyjnych np. chorobie Alzheimera. Naukowcy udowodnili, że lecznicza marihuana regeneruje uszkodzone komórki nerwowe, pomaga w opóźnieniu choroby oraz zmniejsza objawy, co przekłada się na jakość życia pacjentów. 

Czy marihuana medyczna może niekorzystnie wpływać na funkcjonowanie mózgu?

Badania, które mówią o wpływie marihuany na mózg wykazują, że stosowanie leczniczej marihuany nie powoduje negatywnych zmian w strukturze mózgu. Co więcej, nie ma też wpływu na obniżenie ilorazu inteligencji, pomimo że niektóre badania wcześniej wskazywały na związek zależności między paleniem konopi medycznych a gorszymi wynikami w testach na funkcje poznawcze. 

Wpływ marihuany na mózg nastolatków

Warto zwrócić uwagę, że w większości są to badania na osobach dorosłych. Jak sugerują naukowcy, w przypadku nastolatków stosujących marihuanę, może dojść do trudności z koncentracją i uczeniem się, a w późniejszym życiu, nawet do problemów z nadpobudliwością. Poza tym ich rozwijający się jeszcze mózg jest bardziej podatny na uzależnienia niż ma to miejsce u osoby dorosłej. 

Podsumowanie

Medyczna marihuana wpływa korzystnie na cały organizm, w tym funkcjonowanie mózgu. Wykazuje m.in. działanie przeciwzapalne i ochraniające, co wykorzystywane jest w różnego rodzaju chorobach neurologicznych.

Poza zmniejszeniem objawów chorób, takich jak stwardnienie rozsiane, padaczka i choroba Parkinsona, poprawia również ogólne funkcjonowanie życia pacjentów. Ponadto jest bezpieczna i nie powoduje silnych działań niepożądanych, w porównaniu do tradycyjnie stosowanych leków w tych chorobach. 

Bibliografia

  1. The Endocannabinoid System as an Emerging Target of Pharmacotherapy, P. Pacher, S. Batkai, G. Kunos, Pharmacol Rev. 2006 Sep; 58(3): 389–462.
  2. Rutkowska, M., & Jamontt, J. (2005). Rola układu kannabinoidowego w fizjologii i patofizjologii ośrodkowego układu nerwowego. Advances in Clinical and Experimental Medicine.
  3. Russo E. B. (2016). Clinical Endocannabinoid Deficiency Reconsidered: Current Research Supports the Theory in Migraine, Fibromyalgia, Irritable Bowel, and Other Treatment-Resistant Syndromes. Cannabis and cannabinoid research, 1(1), 154–165. https://doi.org/10.1089/can.2016.0009
  4. Gruber, S. A., Dahlgren, M. K., Sagar, K. A., Gönenç, A., & Lukas, S. E. (2014). Worth the wait: effects of age of onset of marijuana use on white matter and impulsivity. Psychopharmacology, 231(8), 1455–1465. https://doi.org/10.1007/s00213-013-3326-z
  5. Wenk, G. Ph. D. (2016). Using Marijuana to Prevent Alzheimer’s Disease. Pobrano z: https://www.psychologytoday.com/us/blog/your-brain-food/201604/using-marijuana-prevent-alzheimer-s-disease
  6. Scherma, M., Masia, P., & Satta, V. (2019). Brain activity of anandamide: a rewarding bliss? NCBI. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6460372/ [Źródło]