Osteoporoza. Przyczyny, objawy, leczenie

Czym jest osteoporoza?

Osteoporoza to choroba, często określana jako „cicha”. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że na nią zapadło, dopóki nie nastąpi złamanie. Przy osteoporozie, kości stają się kruche, ulegając uszkodzeniom przy upadku z wysokości własnego ciała, a nawet pod wpływem własnego obciążenia. Oprócz pojawiających się złamań, inne objawy mogą obejmować: ból pleców, zapadnięty lub złamany kręg, utratę wzrostu, przygarbioną postawę; może ich jednak też nie być wcale. 

W osteoporozie, dochodzi do przerzedzenia kości korowej i zmniejszenia gęstości i struktury kości gąbczastej. Jedną z głównych przyczyn tego stanu jest menopauza, stąd najbardziej zagrożone tą chorobą są kobiety w średnim wieku. Schorzenie to dotyczy również mężczyzn, albowiem hormony płciowe, estrogen i testosteron odgrywają główną rolę w utrzymaniu zdrowych kości u obydwu płci.

W okresie menopauzy, gdy spada poziom estrogenu, równowaga hormonów kontrolujących gęstość kości zaczyna się zaburzać. Zaobserwowano, że kobiety w ciągu pierwszych pięciu lat menopauzy mogą stracić nawet do 10 proc. swojej całkowitej masy kostnej.

W przypadku osteoporozy, najczęściej dotknięte kości to biodro, nadgarstki i kręgosłup. Złamania i pęknięcia mogą prowadzić do przewlekłego bólu i problemów z poruszaniem się.

Według International Osteoporosis Foundation, osteoporoza jest odpowiedzialna za 8,9 miliona złamań kości rocznie. Szacuje się, że choroba ta dotyczy 200 milionów kobiet na całym świecie. W naszym kraju, cierpi z jej powodu aż 2,1 mln osób, z czego 1,7 mln to kobiety. Statystycznie, po przekroczeniu 50 r. ż. 25 proc Polaków zagrożonych jest złamaniami, związanymi z rozwojem osteoporozy.

Czynniki ryzyka osteoporozy

Do podstawowych czynników ryzyka wystąpienie osteoporozy, oprócz predyspozycji genetycznych, należą:

• wcześniejsze złamania kości,
• wiek, 
• wczesna menopauza – przed 45 rokiem życia,
• nadwaga, 
• niedobór witaminy D – ważnej w utrzymaniu tkanki kostnej oraz wapnia – który jest kluczowym dla budowy kości minerałem, 
• brak ruchu – ćwiczenia z obciążeniem obniżają ryzyko osteoporozy,
• palenie tytoniu i spożywanie alkoholu, 
• stosowanie leków, takich jak kortykosteroidy,
• niektóre choroby: np. problemy z tarczycą, celiakia, przewlekła choroba wątroby, choroba nerek lub reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Leśniowskiego-Crohna, celiakia i inne stany zapalne jelit, które wpływają na wchłanianie składników odżywczych.

W zależności od tego jak ciężka jest osteoporoza i ryzyko złamania kości, dobry lekarz od osteoporozy może zalecić różne formy leczenia, a przede wszystkim zmianę stylu życia podjętą w celu wzmocnienia kośćca.

W jaki sposób CBD pomaga w osteoporozie?

CBD (kannabidiol) jest podstawowym, niepsychoaktywnym związkiem pochodzącym z konopi. Wykazano, że poprzez wpływ na obecny w ludzkim organizmie układ endokannabinoidowy, zwany inaczej ECS, wspiera on zasadniczo metabolizm kości. 

Układ endokannabinoidowy jest to złożona sieć receptorów, regulujących różne aspekty naszego zdrowia – w tym tworzenie i zwyrodnienie kości. Uważa się, że to właśnie dzięki jego istnieniu, CBD pomaga zmniejszyć utratę masy kostnej i wspomaga regenerację utraconej tkanki. 

W badaniu rozpadu kości u myszy, wyniki wykazały, że receptory CB2 równoważą metabolizm kości, a tym samym spowalniają naturalny, związany z wiekiem ich rozpad. Jedną z funkcji jaką pełni układ endokannabinoidowy w naszym organizmie, jest tworzenie pewnego rodzaju „sieci informacyjnej”. Dzięki temu, organizm wie, ile starego materiału kostnego uległo rozkładowi, a ile trzeba wyprodukować nowej tkanki, aby uzupełnić ubytki. 

Odkryto, że składowe układu endokannabinoidowego są obecne niemal w każdej komórce naszego organizmu – zarówno w układzie odpornościowym, jak i w mięśniach, naczyniach krwionośnych, a także w kościach.

Na wytwarzane w naszym organizmie endokannabinoidy, które stanowią odpowiedniki kannabinoidów pochodzących z konopi, odpowiadają wszystkie typy komórek związane z procesami tworzenia się kości. Należą do nich:

• osteoklasty, czyli komórki rozpuszczające kość,
• osteoblasty – komórki ją tworzące,
• osteocyty, których główną rolą jest wymiana substancji odżywczych i metabolitów w kości.

Na powierzchni wszystkich tych komórek, znajdują się receptory CB2, które powodują wzrost wytrzymałości kości i wspomagają procesy ich regeneracji.

Medyczna marihuana a osteoporoza

W związku z rosnącym zainteresowaniem dobroczynnym wpływem konopi, naukowcy zaczęli się przyglądać bliżej możliwym mechanizmom, dzięki którym CBD może pomóc w wyleczeniu kości ze złamania.

Badanie opublikowane w 2009 roku wykazywało, że CBD może aktywować w układzie endokannabinoidowym receptory CB2, wzmagające migrację komórek macierzystych, pełniących ważną rolę w tworzeniu zwapniałych kości w miejscu złamania.

Kolejne badanie pochodzące z 2015 roku, które zostało opublikowane w czasopiśmie Journal of Bone and Mineral Research potwierdziło potencjał CBD w leczeniu złamań. Izraelscy naukowcy z Tel Awiwu wykorzystali do niego jako obiekty testowe szczury ze złamanymi kościami udowymi. Przez 8 tygodni wstrzykiwali zwierzętom albo czyste CBD albo kombinację CBD i THC.

Okazało się, że CBD zwiększyło siłę gojenia złamanych kości udowych u laboratoryjnych szczurów, ponieważ kannabidiol obejmuje zmiany w organicznej macierzy kości, która wpływa na elastyczność i wytrzymałość. Ponadto, z badań wynika, iż CBD stymuluje enzym hydroksylazę lizylową, który odgrywa ważną rolę w syntezie kolagenu. Występuje on we wszystkich komórkach budujących kości, i to za jego sprawą odbywa się proces ich gojenia.

Zalety CBD

Korzyści z oleju CBD na osteoporozę mogą obejmować:

• poprawę gęstości kości,
• łagodzenie bólu występującego przy złamaniach kości oraz redukowanie stanów zapalnych,
• wsparcie równowagi hormonalnej.

Używanie konopi w leczeniu przewlekłego bólu zostało dobrze zbadane przy pomocy dowodów naukowych. Kannabinole mają silne działanie w blokowaniu sygnałów bólowych. CBD może też odgrywać rolę terapeutyczną w stanach zapalnych i gojeniu. Od dawna bowiem stosowany jest przez osoby zmagające się z przewlekłym bólem i stanowi on alternatywę dla leków przeciwbólowych.

Wielu pacjentów próbowało zamiany leków przeciwbólowych na CBD, z dobrymi efektami. Jego stosowanie może pomóc w leczeniu bólów głowy, zaburzeń psychicznych, bezsenności, zapalenia stawów i innych przewlekłych zespołów bólowych.

Oprócz tego, badania wykazały, że CBD wydaje się zwiększać wzrost i wzmacnianie kości poprzez przyspieszone tworzenie się osteoblastów. Naukowcy uważają, że osteoklasty – komórki rozkładające kości – posiadają receptor komórkowy, który po aktywacji przyspiesza utratę kości i ich uszkodzenia. Wykazano, że CBD blokuje aktywację tego receptora, zmniejszając aktywność osteoklastów, opóźniając rozpuszczanie się kości i powstawanie ich deficytu. 

Jaką dawkę oleju CBD powinno się stosować w leczeniu osteoporozy?

Jak dotąd, nie opracowano standardowych wytycznych dotyczących dawkowania CBD. Produkty te są bardzo zróżnicowane, dlatego niezwykle ważne jest, aby uważnie przeczytać etykietę konkretnego środka zaleconego do użycia lub skonsultować to z lekarzem.

Przy leczeniu osteoporozy, efekty będą widoczne dopiero po kilku miesiącach. Dlatego też, zalecane jest rozpoczęcie przyjmowania właściwego preparatu od umiarkowanej dawki, wyliczanej na podstawie wagi pacjenta.

Czy olej CBD jest bezpieczny?

Substancja CBD jest całkowicie bezpieczna i według WHO, w stanie czystym nie powoduje szkód, ani nie ma możliwości jej przedawkowania, nawet w dużych ilościach. Należy jednak pamiętać o zachowaniu ostrożności, ze względu na możliwe interakcje z innymi spożywanymi środkami. Dlatego też, przy zażywaniu jakiekolwiek leków na receptę lub istniejących problemach zdrowotnych, zażywanie CBD zawsze należy skonsultować z lekarzem.

Aby uzyskać maksymalne korzyści w leczeniu osteoporozy, kannabidiol trzeba stosować w połączeniu z innymi terapiami. CBD nie jest bowiem lekarstwem na nią, ale stosowane wraz z innymi lekami, suplementami i ćwiczeniami może pełnić znaczącą rolę wspomagającą.