Depresja. Przyczyny, objawy, rodzaje, leczenie

Depresja (depressio) według szacunków dotyka około 4,4% światowej populacji, a w Polsce ponad 1,9 miliona osób.

Podstawą leczenia tej choroby są leki przeciwdepresyjne i psychoterapia, ale wiele chorych szuka innych rozwiązań. Jednym z nich jest zastosowanie medycznej marihuany.  

Co to jest depresja?

Depresja to grupa zaburzeń charakteryzująca się podobnymi objawami psychicznymi oraz fizycznymi. Ma związek z zachwianiem równowagi chemicznej w mózgu, co oznacza zaburzenia w wydzielaniu i przepływie neuroprzekaźników, czyli substancji odpowiedzialnych za nastrój i emocje. Depresja objawia się odczuwaniem długotrwałego i dominującego smutku, przygnębieniem oraz trudnościami w wykonywaniu codziennych czynności. Dotyka częściej kobiety niż mężczyzn, a średni wiek wystąpienia pierwszego epizodu choroby to 20-40 lat.

Przyczyny depresji

Przyczyną choroby są najczęściej traumatyczne wydarzenia, śmierć bliskiej osoby lub inna choroba przewlekła (np. niedoczynność tarczycy). Depresja może również występować w przebiegu innych schorzeń np. choroby afektywnej dwubiegunowej, chorób neurologicznych czy nowotworu. Do grupy zwiększonego ryzyka na zachorowanie na tą chorobą zalicza się również osoby młode, kobiety w okresie okołoporodowym, osoby starsze lub narażone na przewlekły stres. Należy pamiętać, że depresja może dotknąć każdego, niezależnie od płci i wieku.  

Objawy depresji

Występowanie objawów i ich nasilenie to sprawa indywidualna, która łączy się z podatnością i możliwościami psychicznymi danej osoby. Najczęściej u chorego pojawia się kilka symptomów, niekoniecznie w tym samym czasie. Do głównych objawów depresji zalicza się:

• smutek i towarzyszący mu często lęk, niepokój oraz płacz
• utrata radości z życia
• negatywne nastawienie do świata
• poczucie obojętności
• obniżona samoocena
• spowolnienie psychoruchowe
• zaburzenia pamięci i koncentracji
• zaburzenia snu
• zaburzenia nastroju
• utrata apetytu
• osłabienie, zmęczenie
• ogólne złe samopoczucie
• myśli samobójcze

Przyjmuje się, że nasilenie objawów i utrzymywanie się ich dłużej niż 2 tygodnie może świadczyć o depresji. Jednak, aby ustalić dokładną diagnozę należy skonsultować się z lekarzem.

Rodzaje depresji

Depresja to schorzenie o zróżnicowanym charakterze, co przyczynia się do występowania jej wielu rodzajów. Biorąc pod uwagę patogenezę choroby, dzielimy ją na endogenną (spowodowana czynnikami wewnętrznymi) i egzogenną (czynnikami zewnętrznymi). Ze względu na rodzaj zaburzeń afektywnych można wyróżnić depresję w przebiegu choroby afektywnej jednobiegunowej i w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej. Ponadto wyróżnia się dystymię, określaną jako depresja przewlekła o podłożu nerwicowym oraz kilka typów depresji, które charakteryzują się występowaniem w specyficznych okolicznościach np. poporodowa czy sezonowa (w okresie jesienno-zimowym).

Leczenie depresji

Leczeniem depresji zajmuje się lekarz psychiatra. Na podstawie wywiadu lekarskiego, rodzaju/typu depresji oraz stopnia zaawansowania choroby, decyduje o właściwej terapii. W przypadku łagodnego nasilenia depresji wystarcza sama psychoterapia. Jednak u niektórych osób depresja wymaga włączenia leczenia farmakologicznego. Leki przeciwdepresyjne przyjmuje się zwykle około 6-9 miesięcy, a o końcu terapii zawsze decyduje lekarz. 

Medyczna marihuana a depresja

Wielu pacjentów szuka pomocy w medycznej marihuanie, ze względu na brak rezultatów terapii farmakologicznej lub odczuwanie jej działań niepożądanych (np. przyrost masy ciała, zaparcia, zawroty głowy). Konopie mają podobne działanie jak leki przeciwdepresyjne. Przywracają równowagę neuroprzekaźników w mózgu, co korzystnie wpływa na nastrój i emocje. Ponadto skuteczność marihuany wykazano również w poprawie apetytu, skupieniu, przypływie energii bezsenności.

Właściwości medycznej marihuany związane są z układem endokannabinoidowym, który odpowiada za homeostazę organizmu. Kannabinoidy zawarte w konopiach indyjskich łączą się z receptorami CB1 w ośrodkowym układzie nerwowym, co pomaga w regulacji neurogenezy odpowiadającej m.in. za przetwarzanie emocji. Poprawa neuroprzekaźnictwa endokannabinoidowego wykazuje działanie przeciwdepresyjne oraz przeciwlękowe.

Co więcej, badania na temat wpływu marihuany na depresję wykazały, że stosowanie medycznej marihuany w porównaniu z antydepresantami wywołuje bardzo łagodne skutki uboczne, które zdarzają się dosyć rzadko. Najczęściej pojawiającym się działaniem niepożądanym jest suchość w ustach i senność. To sprawia, że stosowanie terapii konopnej jest bardziej bezpieczne niż stosowanie tradycyjnej farmakoterapii.

Wykorzystanie medycznej marihuany w leczeniu depresji

Według badań przeprowadzonych na Uniwersytecie w Waszyngtonie, większość pacjentów chorych na depresję odczuwa znaczną poprawę samopoczucia oraz zmniejszenie objawów depresyjnych, lęków i stresu, po zastosowaniu medycznej marihuany. Wykazano również, że istotne znaczenie mają odmiany konopi indyjskich zawierające wysokie stężenie CBD oraz niskie stężenie THC. Alternatywą dla tego rodzaju odmiany konopi może być zastosowanie konopi o wysokim stężeniu THC w małych dawkach, w połączeniu z suszem bogatym w CBD.

Podsumowanie

Lecznicza marihuana stosowana przez krótki czas łagodzi objawy depresji. Jednak przewlekłe dostarczanie substancji z konopi może nie być tak efektywne, ponieważ badania naukowe wykazały, że długotrwałe stosowanie marihuany prowadziło do nasilenia objawów depresji i zmniejszania poczucia motywacji. Efekt ten może być spowodowany zbyt długim wpływem działania marihuany na układ endokannabinoidowy. Dlatego przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu przyjmowania medycznej marihuany zaleca się konsultację z lekarzem, który pomoże dobrać odpowiednią terapię konopną i właściwy czas jej trwania.