THC, czyli tetrahydrokannabinol
THC, czyli tetrahydrokannabinol, to jedna z dwóch głównych substancji odpowiadających za działanie lecznicze medycznej marihuany. Jego największe ilości występują w żeńskich kwiatach konopi, a dokładniej w żywicy produkowanej przez gruczoły zwane trichomami.
Stężenie THC w konopiach
W naturze występują różne gatunki konopi. Do celów leczniczych wykorzystuje się głównie konopie indyjskie (Cannabis sativa indica Lam.), których zawartość THC może sięgać ponad 20%.
Natomiast w przemyśle np. włókienniczym i kosmetycznym, znalazły zastosowanie konopie siewne (Cannabis sativa sativa L.), z których produkuje się również suplementy diety zawierające CBD np. olejki CBD. Stężenie THC w tych roślinach nie może być większe niż 0,3%, dzięki czemu efekt psychoaktywny jest nieodczuwalny.
Historia THC
Po raz pierwszy THC zostało wyizolowane z haszyszu w 1964 roku przez izraelskiego chemika Raphaela Mechoulama. Rozpoczęło to tym samym szereg badań nad konopiami, w wyniku których odkryto inne kannabinoidy, takie jak CBD czy CBG.
Doprowadziło to także do poznania układu endokannabinoidowego (ESC), jego receptorów oraz endokannabinoidów produkowanych w ciele człowieka, które odpowiedzialne są m.in. za utrzymywanie homeostazy organizmu.
Działanie THC na organizm
Do tej pory odkryto dwa endokannabinoidy tj. anandamid (AEA) oraz 2-Arachidonyloglicerol (2-AG). Jak donoszą naukowcy, THC ma budowę bardzo zbliżoną do anandamidu, dzięki czemu posiada zdolność aktywowania tych samych procesów co AEA. Jednym z nich jest produkcja dopaminy w mózgu, neuroprzekaźnika odpowiedzialnego m.in. za odczuwanie euforii.
Receptory kannabinoidowe CB1
Wpływ THC na organizm jest możliwy poprzez interakcje z receptorami układu endokannabinoidowego CB1 i CB2. Największe skupisko receptorów CB1 znajduje się w ośrodkowym układzie nerwowym, m.in. w korze czołowej, hipokampie i móżdżku, czyli obszarach, które odpowiedzialne są za zapamiętywanie, rozumienie, koordynację ruchową, odczuwanie lęku czy przyjemności. Poza tym można je znaleźć w wątrobie, trzustce oraz w przewodzie pokarmowym, szczególnie w jelitach.
Receptory kannabinoidowe CB2
Receptory CB2 występują głównie w komórkach układu odpornościowego, aktywując je do działań immunostymulujących. Ponadto znajdują się również w układzie pokarmowym, obwodowym układzie nerwowym, a także w niewielkich ilościach w ośrodkowym układzie nerwowym.
Wpływ THC na receptory kannabinoidowe
THC wpływa głównie na pobudzenie receptorów CB1, stąd jego oddziaływanie na procesy psychiczne. Dzięki temu kannabinoid pomaga w rozluźnieniu, odprężeniu czy ukojeniu nerwów. Właściwości te wykorzystywane są w leczeniu wielu zaburzeń psychicznych, ale nie tylko.
Skutki uboczne THC
THC może powodować działania niepożądane. Do najczęściej spotykanych należą: suchość w ustach, przyspieszenie akcji serca, zaczerwienienie oczu, ataki kaszlu, zaburzenia koordynacji ruchowej, problemy z koncentracją czy niepokój. W skrajnych przypadkach THC może doprowadzić również do halucynacji czy ataków paniki.
Niepożądane działania THC są jednak krótkotrwałe i ustępują samoistnie po około dwóch godzinach od spożycia. Siła ich nasilenia zależy w głównej mierze od stężenia THC w konopiach medycznych oraz indywidualnej tolerancji pacjenta.
Zastosowanie THC w marihuanie medycznej
W ostatnich latach potencjał terapeutyczny konopi leczniczych został potwierdzony w wielu badaniach. W związku z tym medyczną marihuanę wykorzystuje się jako terapia uzupełniająca wielu chorób lub w przypadku, kiedy pacjent nie reaguje na standardowe leczenie.
Medyczna marihuana
Medyczną marihuanę wykorzystuje się we wspomaganiu leczenia m.in.:
- choroby Parkinsona i Alzheimera,
- stanów lękowych,
- stwardnienia rozsianego,
- przewlekłego bólu,
- fibromialgii,
- nudności i wymiotów po chemioterapii,
- jaskry,
- padaczki lekoopornej.
THC nie tylko w medycznej marihuanie
Warto wiedzieć, że THC może być również otrzymywane w sposób sztuczny w laboratorium. Przykładem takiego preparatu może być Dronabinol, który w 1985 roku został zaaprobowany przez rząd USA w leczeniu mdłości i wymiotów u pacjentów stosujących chemioterapię.
Marihuana medyczna – legalność
Chociaż o właściwościach leczniczych marihuany wiedzieli już w starożytności, to współczesny świat postrzegał ją długo jako środek do użytku rekreacyjnego. Na szczęście coraz częściej mówi się o leczniczych właściwościach konopi indyjskich i wiele krajów legalizuje posiadanie medycznej marihuany w celach terapeutycznych.
W Polsce w 2017 roku zalegalizowano leczenie medyczną marihuaną. Od tego czasu susz konopi leczniczych jest dostępny na receptę, którą może wystawić każdy lekarz specjalista, poza lekarzem weterynarii.
Dodatkowo od kwietnia 2022 roku w Polsce możliwa jest uprawa konopi przeznaczonych do celów leczniczych, ale tylko w państwowych instytutach posiadających odpowiednie zezwolenia.
Użytkowanie THC
Intensywność działania THC oraz długość utrzymywania się efektów terapeutycznych, w znacznej mierze zależy od sposobu spożycia marihuany medycznej przez pacjenta.
Wyróżnia się dwa główne rodzaje podania THC, należą do nich:
- palenie,
- waporyzacja.
Palenie marihuany
Najbardziej rozpowszechnioną metodą zażywania suszu z konopi leczniczych jest palenie. Zaletą tego sposobu jest szybki efekt, który można uzyskać już po kilku minutach. Niestety wadą palenia jest wdychanie smolistych substancji powstających w wyniku spalania, które może okazać się dużą przeszkodą dla początkujących pacjentów. Dodatkowo może pojawić się łzawienie i zaczerwienienie oczu u osób wrażliwych na dym.
Waporyzacja
To metoda rekomendowana przez lekarzy. Polega na podgrzaniu suszu do określonej temperatury i zaciągnięciu się powstałą parą poprzez urządzenie nazywane waporyzatorem. Podobnie jak w przypadku palenia, pierwsze efekty działania THC po waporyzacji są prawie natychmiastowe, a efekt terapeutyczny utrzymuje się do 2-3 godzin.
Według badań, dzięki waporyzacji w znaczący sposób zmniejsza się ryzyko chorób układu oddechowego w porównaniu z paleniem. Dodatkowo poprzez kontrolę temperatury podgrzewania, waporyzacja zapewnia lepsze rezultaty terapeutyczne i wydajność inhalacji.
Metabolizm i wydalanie THC
W zależności od drogi podania zmienia się długość działania THC. Ma to związek m.in. z przemianą materii, jakiej ulega medyczna marihuana w ciele człowieka.
W przypadku palenia marihuany medycznej, THC trafia bezpośrednio do mózgu. Badania wykazały, że w tym przypadku powstaje mniej aktywnego metabolitu THC, dlatego też efekty palonej lub waporyzowanej marihuany leczniczej występują szybciej, jednak trwają krócej.
THC w krwiobiegu ulega wiązaniu z białkami krwi, dzięki którym zostaje rozprowadzone po całym organizmie, głównie do unaczynionych tkanek jak mózg, płuca, serce czy wątroba. Ze względu na silne właściwości lipofilne, kannabinoid ten trafia także z krwi do tkanek tłuszczowych, w których może być magazynowany.
Większość THC usuwana jest z organizmu wraz z kałem (ok. 60%) oraz z moczem (ok.30%) zazwyczaj w ciągu kilku godzin po spożyciu.
Podsumowanie
Tetrahydrokannabinol, czyli THC, jest jednym ze związków aktywnych, które zawiera marihuana medyczna. Oprócz działania psychoaktywnego posiada również szereg właściwości zdrowotnych, dzięki którym wykorzystywany jest w wielu terapiach wspomagających leczenie różnego rodzaju chorób.
Bibliografia
- Adams IB, Martin BR. Cannabis: pharmacology and toxicology in animals and humans. Addiction 1996;91(11):1585-614.
- Huestis MA, Henningfield JE, Cone EJ. Blood cannabinoids: I. Absorption of THC and formation of 11-OH-THC and THC-COOH during and after marijuana smoking. J Anal Toxicol 1992;16(5):276-82.
- Huestis MA, Henningfield JE, Cone EJ. Blood cannabinoids II: Models for the prediction of time of marijuana exposure from plasma concentrations of ∆-9-tetrahydrocannabinol (THC) and 11-nor-9-carboxy-∆-9-tetrahydrocannabinol (THC-COOH). J Anal Toxicol 1992;16(5):283-90.
- Hunt CA, Jones RT. Tolerance and disposition of tetrahydrocannabinol in man. J Pharmacol Exp Ther 1980;215(1):35-44.