THC, czyli tetrahydrokannabinol
THC, czyli tetrahydrokannabinol, to jedna z dwóch głównych substancji odpowiadających za działanie lecznicze medycznej marihuany. Jego największe ilości występują w żeńskich kwiatach konopi, a dokładniej w żywicy produkowanej przez gruczoły zwane trichomami.
Stężenie THC w konopiach
W naturze występują różne gatunki konopi. Do celów leczniczych wykorzystuje się głównie konopie indyjskie (Cannabis sativa indica Lam.), w których zawartość THC może sięgać do około 20%.
Natomiast w przemyśle np. włókienniczym i kosmetycznym, znalazły zastosowanie konopie siewne (Cannabis sativa sativa L.), z których produkuje się również suplementy diety zawierające CBD, np. olejki CBD. Stężenie THC w tych roślinach nie może być większe niż 0,3%, dzięki czemu efekt psychoaktywny jest nieodczuwalny.
Historia THC
Po raz pierwszy THC zostało wyizolowane z haszyszu w 1964 roku przez izraelskiego chemika Raphaela Mechoulama. Rozpoczęło to tym samym szereg badań nad konopiami, w wyniku których odkryto inne kannabinoidy, takie jak CBD czy CBG.
Doprowadziło to także do poznania układu endokannabinoidowego (ESC), jego receptorów oraz endokannabinoidów produkowanych w ciele człowieka, które odpowiedzialne są m.in. za utrzymywanie homeostazy organizmu.
Działanie THC na organizm
Do tej pory odkryto dwa endokannabinoidy tj. anandamid (AEA) oraz 2-Arachidonyloglicerol (2-AG). Jak donoszą naukowcy, THC ma budowę bardzo zbliżoną do anandamidu, dzięki czemu posiada zdolność aktywowania tych samych procesów co AEA. Jednym z nich jest produkcja dopaminy w mózgu, neuroprzekaźnika odpowiedzialnego m.in. za odczuwanie euforii.
Receptory kannabinoidowe CB1
Wpływ THC na organizm jest możliwy poprzez interakcje z receptorami układu endokannabinoidowego CB1 i CB2. Największe skupisko receptorów CB1 znajduje się w ośrodkowym układzie nerwowym, m.in. w korze czołowej, hipokampie i móżdżku, czyli obszarach, które odpowiedzialne są za zapamiętywanie, rozumienie, koordynację ruchową, odczuwanie lęku czy przyjemności. Poza tym można je znaleźć w wątrobie, trzustce oraz w przewodzie pokarmowym, szczególnie w jelitach.
Receptory kannabinoidowe CB2
Receptory CB2 występują głównie w komórkach układu odpornościowego, aktywując je do działań immunostymulujących. Ponadto znajdują się również w układzie pokarmowym, obwodowym układzie nerwowym, a także w niewielkich ilościach w ośrodkowym układzie nerwowym.
Wpływ THC na receptory kannabinoidowe
THC wpływa głównie na pobudzenie receptorów CB1, stąd jego oddziaływanie na procesy psychiczne. Dzięki temu kannabinoid pomaga w rozluźnieniu, odprężeniu czy ukojeniu nerwów. Właściwości te wykorzystywane są w leczeniu wielu zaburzeń psychicznych, ale nie tylko.
Skutki uboczne THC
THC może powodować działania niepożądane. Do najczęściej spotykanych należą: suchość w ustach, przyspieszenie akcji serca, zaczerwienienie oczu, ataki kaszlu, zaburzenia koordynacji ruchowej, problemy z koncentracją czy niepokój. W skrajnych przypadkach THC może doprowadzić również do halucynacji czy ataków paniki.
Niepożądane działania THC są jednak krótkotrwałe i ustępują samoistnie po około dwóch godzinach od spożycia. Siła ich nasilenia zależy w głównej mierze od stężenia THC w konopiach medycznych oraz indywidualnej tolerancji pacjenta.
Zastosowanie THC w marihuanie medycznej
W ostatnich latach potencjał terapeutyczny konopi leczniczych został potwierdzony w wielu badaniach. W związku z tym medyczną marihuanę wykorzystuje się jako terapia uzupełniająca wielu chorób lub w przypadku, kiedy pacjent nie reaguje na standardowe leczenie.
Medyczna marihuana
Medyczną marihuanę wykorzystuje się we wspomaganiu leczenia m.in.:
- choroby Parkinsona i Alzheimera,
- stanów lękowych,
- stwardnienia rozsianego,
- przewlekłego bólu,
- fibromialgii,
- nudności i wymiotów po chemioterapii,
- jaskry,
- padaczki lekoopornej.
THC nie tylko w medycznej marihuanie
Warto wiedzieć, że THC może być również otrzymywane w sposób sztuczny w laboratorium. Przykładem takiego preparatu może być Dronabinol, który w 1985 roku został zaaprobowany przez rząd USA w leczeniu mdłości i wymiotów u pacjentów stosujących chemioterapię.
Marihuana medyczna – legalność
Chociaż o właściwościach leczniczych marihuany wiedzieli już w starożytności, to współczesny świat postrzegał ją długo jako środek do użytku rekreacyjnego. Na szczęście coraz częściej mówi się o leczniczych właściwościach konopi indyjskich i wiele krajów legalizuje posiadanie medycznej marihuany w celach terapeutycznych.
W Polsce w 2017 roku zalegalizowano leczenie medyczną marihuaną. Od tego czasu susz konopi leczniczych jest dostępny na receptę, którą może wystawić każdy lekarz specjalista, poza lekarzem weterynarii. Jednak aby otrzymać receptę na medyczną marihuanę należy skontaktować się z kliniką zajmującą się terapią konopną, wypełnić formularz i poczekać na udostępnienie możliwości umówienia konsultacji z lekarzem. W klinice Medicana wszystkie wizyty lekarskie odbywają się stacjonarnie w Warszawie przy ulicy Wołoskiej 16.
Co ciekawe, w Polsce od kwietnia 2022 roku możliwa jest również uprawa konopi przeznaczonych do celów leczniczych, ale tylko w państwowych instytutach posiadających odpowiednie zezwolenia.
Użytkowanie THC
Intensywność działania THC oraz długość utrzymywania się efektów terapeutycznych w znacznej mierze zależą od sposobu spożycia marihuany medycznej przez pacjenta.
Wyróżnia się dwa główne rodzaje podania THC, należą do nich:
- palenie,
- waporyzacja.
Palenie marihuany
Najbardziej rozpowszechnioną metodą zażywania suszu z konopi leczniczych jest palenie. Zaletą tego sposobu jest szybki efekt, który można uzyskać już po kilku minutach. Niestety wadą palenia jest wdychanie smolistych substancji powstających w wyniku spalania, które może okazać się dużą przeszkodą dla początkujących pacjentów. Dodatkowo może pojawić się łzawienie i zaczerwienienie oczu u osób wrażliwych na dym.
Waporyzacja
To metoda rekomendowana przez lekarzy na konsultacjach stacjonarnych wszystkim pacjentom. Polega na podgrzaniu suszu do określonej temperatury i zaciągnięciu się powstałą parą poprzez urządzenie nazywane waporyzatorem. Podobnie jak w przypadku palenia, pierwsze rezultaty działania THC po waporyzacji są prawie natychmiastowe, a efekt terapeutyczny utrzymuje się do 2-3 godzin.
Według badań, dzięki waporyzacji w znaczący sposób zmniejsza się ryzyko chorób układu oddechowego w porównaniu z paleniem. Dodatkowo poprzez kontrolę temperatury podgrzewania, waporyzacja zapewnia lepsze rezultaty terapeutyczne i wydajność inhalacji.
Metabolizm i wydalanie THC
W zależności od drogi podania zmienia się długość działania THC. Ma to związek m.in. z przemianą materii, jakiej ulega medyczna marihuana w ciele człowieka.
W przypadku palenia marihuany medycznej, THC trafia bezpośrednio do mózgu. Badania wykazały, że w takiej sytuacji powstaje mniej aktywnego metabolitu THC, dlatego też efekty palonej lub waporyzowanej marihuany leczniczej występują szybciej, jednak trwają krócej.
THC w krwiobiegu ulega wiązaniu z białkami krwi, dzięki którym zostaje rozprowadzone po całym organizmie, głównie do unaczynionych tkanek jak mózg, płuca, serce czy wątroba. Ze względu na silne właściwości lipofilne, kannabinoid ten trafia także z krwi do tkanek tłuszczowych, w których może być magazynowany.
Większość THC usuwana jest z organizmu wraz z kałem (ok. 60%) oraz z moczem (ok.30%) zazwyczaj w ciągu kilku godzin po spożyciu.
Podsumowanie
Tetrahydrokannabinol, czyli THC, jest jednym ze związków aktywnych, które zawiera marihuana medyczna. Oprócz działania psychoaktywnego posiada również szereg właściwości zdrowotnych, dzięki którym wykorzystywany jest w wielu terapiach wspomagających leczenie różnego rodzaju chorób.
Bibliografia
- Adams IB, Martin BR. Cannabis: pharmacology and toxicology in animals and humans. Addiction 1996;91(11):1585-614.
- Huestis MA, Henningfield JE, Cone EJ. Blood cannabinoids: I. Absorption of THC and formation of 11-OH-THC and THC-COOH during and after marijuana smoking. J Anal Toxicol 1992;16(5):276-82.
- Huestis MA, Henningfield JE, Cone EJ. Blood cannabinoids II: Models for the prediction of time of marijuana exposure from plasma concentrations of ∆-9-tetrahydrocannabinol (THC) and 11-nor-9-carboxy-∆-9-tetrahydrocannabinol (THC-COOH). J Anal Toxicol 1992;16(5):283-90.
- Hunt CA, Jones RT. Tolerance and disposition of tetrahydrocannabinol in man. J Pharmacol Exp Ther 1980;215(1):35-44.