Zaburzenia osobowości nie są chorobą psychiczną, a utrwalonymi schematami myślenia i wzorcami postępowania, które wpływają na wiele obszarów życia, utrudniając relacje rodzinne, społeczne i zawodowe. Ich leczenie obejmuje głównie psychoterapię, chociaż niekiedy włącza się również leki. A co z medyczną marihuaną? Czy może ona pomóc w zaburzeniach osobowości? W niektórych jej rodzajach tak. Sprawdź, czym są zaburzenia osobowości, jakie są ich rodzaje i w których z nich może pomóc medyczna marihuana.
Zaburzenia osobowości – charakterystyka
Zaburzenia osobowości obejmują sposób funkcjonowania danej osoby zarówno w sferze indywidualnej, jak i społecznej. Dotyczą utrwalonych, zaburzonych schematów i wzorców postępowania oraz relacji z innymi ludźmi. Nie są zatem epizodem zaburzeń psychicznych (np. zaburzeń lękowych), tylko zespołem cech danej osoby.
Cechy zaburzeń osobowości obejmują charakter danej osoby, to “jaki ktoś jest”, a więc impulsywność, myślenie, pobudliwość, sposób postrzegania rzeczywistości, styl relacji z innymi, czy uczuciowość.
Tego rodzaju zaburzenia najczęściej pojawiają się w okresie dzieciństwa lub w wieku młodzieńczym i utrzymują się w życiu dorosłym.
Rodzaje zaburzeń osobowości
Zgodnie z międzynarodową klasyfikacją psychiatryczną (ICD-10) wyróżnia się zaburzenia osobowości takie jak:
- osobowość anankastyczna,
- osobowość chwiejna emocjonalnie,
- osobowość dyssocjalna,
- osobowość histrioniczna,
- osobowość lękliwa (unikająca),
- osobowość paranoiczna,
- osobowość schizoidalna,
- osobowość zależna.
Przyczyny zaburzeń osobowości
Główną przyczyną zaburzeń osobowości jest wpływ niekorzystnych czynników biologicznych, genetycznych i psychospołecznych, w tym zaniedbanie i odrzucenie przez rodziców lub opiekunów.
Chociaż kiedyś uważano, że zaburzenia te związane są głównie z aspektami rodzinnymi, co może wynikać m.in. z braku zaspokojenia potrzeby bezpieczeństwa, czy konfliktów domowych, to coraz częściej badacze skłaniają się ku temu, że główną przyczyną są uwarunkowania genetyczne ze względu na fakt, że pierwsze objawy zaczynają pojawiać się w późnym dzieciństwie i wieku młodzieńczym.
Jak się objawiają zaburzenia osobowości?
Objawy zaburzeń osobowości mogą się różnić w zależności od odmiany, chociaż warto wiedzieć, że u jednej osoby może rozwinąć się kilka ich rodzajów. Jednak ogólnie zauważa się dysharmonijne postawy i zachowania (np. agresywność podczas zwykłej rozmowy), czy nie podporządkowywanie się ogólnie przyjętym normom.
Osoba z zaburzeniami osobowości nie zwraca również uwagi na uczucia innych (np. wypowiadając przykre słowa do kogoś w trudnej sytuacji życiowej), ciężko jej współpracować z innymi osobami i często doświadcza złego samopoczucia.
Metody stosowane w leczeniu zaburzeń osobowości
Psychoterapia
Podstawową metodą leczenia zaburzeń osobowości jest długoterminowa psychoterapia, najlepiej w nurcie psychodynamicznym. Równie pomocna jest psychoterapia poznawczo-behawioralna, co potwierdza coraz więcej badań.
Farmakologia
Jednak pomimo wysokiej skuteczności terapii w leczeniu tego rodzaju zaburzeń, niekiedy istnieje konieczność włączenia farmakoterapii, która pomaga opanować okresowe epizody pogorszenia samopoczucia.
Dzięki lekom, w wielu przypadkach udaje się zapobiec problemom w funkcjonowaniu zawodowym oraz innych obszarach życia.
Zastosowanie medycznej marihuany w zaburzeniach osobowości
Zaburzenia osobowości można również leczyć za pomocą medycznej marihuany, która jest wykorzystywana już od dawna w terapii wielu różnych schorzeń. Świetnie zmniejsza m.in. objawy zaburzeń lękowych, depresji, objawy somatyczne, czy zaburzenia emocjonalne i zaburzenia funkcji poznawczych.
Terapia medyczną marihuaną może również korzystnie wpłynąć na niektóre zaburzenia osobowości. Na przykład, w przypadku osobowości borderline, używanie marihuany może złagodzić nadmierne pobudzenie i złość, co jest związane z nieprawidłowościami sygnalizacji mózgowej pomiędzy ciałem migdałowatym, a korą przedczołową mózgu.
U takich osób obserwuje się obniżony poziom endokannabinoidów w mózgu, a medyczna marihuana może to naprawić. Zwiększenie poziomu tych substancji skutkuje zmniejszeniem agresji i strachu, co przekłada się na poprawę jakości życia pacjenta.
Stosowanie medycznej marihuany pozytywnie oddziałuje także na tworzenie się nowych komórek nerwowych. Ponadto, poprawia zdolność tkanki nerwowej do komunikacji między neuronami, co ma istotny wpływ na odczuwanie nastroju i zaburzenia lękowe doświadczane przez osoby z zaburzeniami osobowości.
Medyczna marihuana a objawy zaburzeń lękowych
Zaburzenia lękowe to zaburzenia psychiczne, które często współwystępują u osób z problemami osobowości, np. osobowością unikającą (lękliwą). W takim przypadku, palenie marihuany lub jej waporyzowanie zostało już dobrze przebadane i wiadomo, które z jej odmian przynoszą najlepsze rezultaty, a które nie.
Leczenie zaburzeń lękowych medyczną marihuaną nie jest łatwe, ponieważ nieumiejętne jej podanie może wręcz nasilić objawy lękowe i pogorszyć stan pacjenta. Dlatego w tego rodzaju dolegliwościach zaleca się stosowanie marihuany z wysokim stężeniem CBD i niewielkimi ilościami THC lub samego kannabidiolu.
Takie rozwiązanie wydaje się być bezpieczne dla wszystkich pacjentów z zaburzeniami osobowości, którzy potrzebują wspomagającej terapii konopiami medycznymi lub którzy ze względu na silne działania niepożądane podstawowej farmakoterapii, nie mogą jej stosować. Jednak to, czy medyczna marihuana może zostać użyta u konkretnego pacjenta, zależy wyłącznie od lekarza.
