Z badań wynika, że konopie indyjskie świetnie radzą sobie z działaniami niepożądanymi leczenia raka, oraz że w pewnych przypadkach mogą wpływać na komórki rakowe, zmniejszając ich namnażanie się. Przeczytaj artykuł i sprawdź, na które z objawów chłoniaka może pomóc medyczna marihuana.
Chłoniak – co to jest?
Chłoniak to nowotwór złośliwy pochodzący z układu chłonnego. Dotyczy nieprawidłowego rozrostu tkanki limfatycznej i umiejscawia się głównie w węzłach chłonnych nadobojczykowych, pachowych, w śródpiersiu oraz węzłach należących do pierścienia chłonnego Waldeyera, czyli w gardle. Rzadziej występuje w węzłach pachwinowych, karkowych i szyjnych, a także miejscach pozawęzłowych, jak np. śledziona.
Ten rodzaj nowotworu jest niezwykle podstępny, ponieważ przez bardzo długi czas może nie dawać żadnych objawów. Następnie przebiega agresywnie lub przewlekle, ale szybkie postawienie diagnozy i wdrożenie odpowiedniego leczenia sprawia, że w większości przypadków udaje się go wyleczyć.
Rodzaje chłoniaków
Chłoniaki dzieli się na:
- chłoniaki ziarnicze – pochodzące z limfocytów B,
- chłoniaki nieziarnicze – wywodzące się z limfocytów B, T lub natural killers (NK).
Chłoniaki ziarnicze
Chłoniak ziarniczy, określany również jako chłoniak Hodgkina, to nowotwór wywodzący się z limfocytów B. Podczas jego trwania stwierdza się występowanie nieprawidłowych białych krwinek w postaci komórek Reed i Sternberga. Stanowią one jedną z charakterystycznych cech tego rodzaju raka.
W 2016 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) sklasyfikowała ten rodzaj chłoniaka dzieląc go na dwa typy – postać guzkową i klasyczną. Postać guzkowa ma łagodniejszy, ale wieloletni przebieg oraz ograniczoną progresję. Postać klasyczna natomiast jest bardziej agresywna i ma niekorzystne rokowania.
Chłoniaki nieziarnicze
Chłoniak nieziarniczy, nazywany również chłoniakiem nie-Hodgkina, to niezwykle rzadki rodzaj nowotworu, w którym dochodzi do nieprawidłowego rozrostu limfocytów B, T lub NK. Najczęściej pojawia się u osób po 70. roku życia, jednak niektóre jego podtypy mogą rozwinąć się również u ludzi młodych.
Ten rodzaj chłoniaka dzieli się na trzy główne podtypy:
- chłoniak o powolnym przebiegu (chłoniak grudkowy lub chłoniak strefy brzeżnej),
- chłoniak o agresywnym przebiegu,
- chłoniak o bardzo agresywnym przebiegu (np. chłoniak Burkitta).
Jednak warto zdawać sobie sprawę, że obecnie wyróżnia się kilkadziesiąt typów i podtypów chłoniaków nieziarniczych.
Przyczyny chłoniaka
Współczesna medycyna nie ustaliła jak dotąd dokładnej przyczyny powstawania chłoniaków. Jednak wyróżniono pewne czynniki, które sprzyjają rozwojowi tego typu chorób. Wśród nich wymienia się:
- aberracje chromosomowe,
- długotrwałe narażenie na promieniowanie jonizujące,
- infekcje wirusowe (wirus Epsteina-Barr, ostre T-komórkowe białaczki/chłoniak osób dorosłych, zapalenie wątroby typu C, cytomegalia, ludzki wirus opryszczki typu 8 oraz SV-40 i HTLV-IIEBV),
- narażenie pracowników przemysłu chemicznego oraz gumowego na chemikalia (rozpuszczalniki, nawozy, opryski roślin, benzen, azbest, lakiery, farby, pyły),
- niedobory odporności wrodzone i nabyte,
- obecność chorób autoimmunologicznych (np. celiakii, reumatoidalnego zapalenia stawów, tocznia, Hashimoto, zespołu Sjorgena),
- otyłość,
- predyspozycje genetyczne,
- przebyte infekcje bakteryjne (np. borelioza, Helicobacter pylori, zakażenie Campylobacter jejuni),
- przyjmowanie niektórych leków (np. leków immunosupresyjnych),
- radio- lub chemioterapia.
Objawy chłoniaka
Chłoniaki przez długi czas mogą nie dawać żadnych objawów lub powodować niespecyficzne dolegliwości, które ciężko powiązać z konkretną chorobą. Wśród nich wymienia się m.in. gorączke, osłabienie organizmu czy zmęczenie. Jednym z pierwszych objawów jest również powiększenie obwodowych węzłów chłonnych, co w żargonie medycznym określane jest jako limfadenopatia.
Do innych dolegliwości związanych z chłoniakiem można zaliczyć:
- ból brzucha,
- ból kości,
- bóle zamostkowe,
- dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego,
- duszność,
- kaszel,
- nawracające infekcje górnych dróg oddechowych,
- nietolerancja wysiłku,
- nocne poty,
- powiększenie śledziony,
- uporczywy świąd skóry,
- złamania patologiczne (w szpiczaku plazmocytowym),
- zmniejszenie masy ciała.
Jednak większość z wyżej wymienionych objawów pojawia się wraz z rozwojem choroby, najczęściej w mocno zaawansowanym stadium chłoniaka, co wpływa na utrudnioną możliwość szybkiej diagnozy i wprowadzenie odpowiedniego leczenia.
Leczenie chłoniaka
Chemioterapia i radioterapia
W leczeniu raka chłoniaka podstawę stanowi chemioterapia, złożona najczęściej z kilku cytostatyków. Jest ona dobierana indywidualnie dla każdego pacjenta na podstawie wywiadu medycznego, stanu ogólnego i zaawansowania choroby.
Równie często wykorzystuje się radioterapię, czyli naświetlanie, ponieważ duża część chłoniaków jest radioczuła. Ta metoda leczenia jest często wystarczająca do zmniejszenia niewielkich nacieków chłoniaka.
Jednak najczęściej stosuje się leczenie skojarzone, składające się zarówno z chemioterapii, jak i radioterapii. Połączenie tych dwóch terapii przynosi największe rezultaty.
Leczenie biologiczne
W sytuacji kiedy pacjent nie odpowiada na wprowadzone terapie, zaleca się włączenie ukierunkowanego leczenia biologicznego, które poprzedza się wykonaniem licznych badań mających na celu dobranie jak najlepszej i najbardziej skutecznej strategii.
Odpowiednio dobrane przeciwciała monoklonalne w precyzyjny sposób odnajdują komórki nowotworowe, a następnie je niszczą, co prowadzi do zmniejszenia nacieków i poprawy stanu pacjenta.
Leczenie wspomagające
W przebiegu choroby nowotworowej dodatkowo stosuje się leczenie wspomagające, którego zadaniem jest ochrona chorego przed zakażeniami i pomaganie w namnażaniu zdrowych leukocytów. Ponadto przyjmowane leki łagodzą ból oraz zmniejszają nudności i wymioty, które mogą wystąpić jako skutki uboczne podstawowego leczenia, takiego jak chemioterapia czy radioterapia.
Rokowania chłoniaka
Dokładne rokowania w leczeniu nowotworów zależą od ich podtypów i zaawansowania choroby, ponieważ dopiero po określeniu rodzaju chłoniaka, lekarz może ocenić ryzyko i dalsze prognozy.
Do oceny rokowania specjaliści najczęściej używają Międzynarodowego Indeksu Prognostycznego (IPI, ang. International Prognostic Index), na który składają się takie czynniki jak:
- liczba lokalizacji pozawęzłowych większa niż jeden,
- stan sprawności,
- stężenie LDH,
- wiek (powyżej 60 lat),
- zaawansowanie kliniczne według skali Ann Arbor* powyżej drugiego stopnia.
Szacuje się, że w przypadku wczesnego wykrycia chłoniaka Hodgkina rokowania są dobre, a odsetek wyleczeń i wieloletnich przeżyć sięga około 80-90%. Natomiast jeśli choroba zostanie zdiagnozowana w stopniu bardzo zaawansowanym, odsetek ten spada do 60%.
W przypadku chłoniaków nieziarniczych, które różnią się nasileniem przebiegu, mediana przeżycia wynosi od 4 do 10 lat, a odsetek długotrwałych remisji szacuje się na 30%.
Leczenie chłoniaka medyczną marihuaną
Medyczną marihuanę stosuje się z powodzeniem do zmniejszania skutków ubocznych leczenia nowotworów, takich jak nowotwory układu pokarmowego czy układu oddechowego. Według niektórych badań, dzięki terapii konopnej udaje się również zmniejszyć komórki rakowe i zatrzymać przebieg choroby, a nawet doprowadzić do całkowitego wyleczenia.
W związku z tym stosowanie medycznej marihuany w przebiegu chłoniaka może przynieść poprawę funkcjonowania pacjenta, a także uśmierzyć niektóre z dolegliwości spowodowane zarówno chorobą, jak i leczeniem. Jak to możliwe?
Wpływ konopi na organizm
Konopie i zawarte w nich substancje wpływają na organizm poprzez układ endokannabinoidowy (ECS), który składa się z trzech elementów: endokannabinoidów, enzymów metabolicznych oraz receptorów CB1 i CB2.
System ten jest jednym z podstawowych układów fizjologicznych w ciele człowieka, który odpowiada za utrzymanie wewnętrznej homeostazy. Bierze również udział w procesach i reakcjach, takich jak apetyt, ból, odporność, pamięć czy sen.
Zawarte w konopiach substancje, w tym najważniejsze z nich – kannabinoidy, posiadają podobną budowę do wewnętrznie produkowanych w ciele endokannabinoidów, co sprawia, że są w stanie wpływać na receptory kannabinoidowe i modulować ich działanie, w efekcie wywołując liczne właściwości zdrowotne.
W jaki sposób, dzięki leczeniu medyczną marihuaną, można poprawić stan pacjenta z chłoniakiem?
W przypadku raka chłoniaka, kannabinoidy oraz inne substancje zawarte w medycznej marihuanie mogą pomóc w łagodzeniu różnych dolegliwości, takich jak ból, utrata apetytu, pogorszenie samopoczucia, czy zmniejszenie nudności i wymiotów.
Marihuana medyczna i chłoniak – badania
Jedno z badań dotyczące medycznej marihuany i chłoniaka Hodgkina, zostało przeprowadzone w 2010 roku w Tel-Awiwie. Wśród badanych, 46% miało zdiagnozowaną raka we wczesnym stadium, a u 88% z nich uzyskano całkowitą odpowiedź na leczenie. Terapię medyczną marihuaną stosowało 38% pacjentów i nie odnotowano znaczących różnic pomiędzy osobami stosującymi konopie i tymi, którzy jej nie używali.
Medyczna marihuana pomogła pacjentom chorym na chłoniaka Hodgkina:
- poprawić ogólne samopoczucie,
- zmniejszyć odczuwanie bólu,
- zredukować nudności,
- zwiększyć apetyt.
Co więcej, ponad 80% badanych zaobserwowało ogólną skuteczność stosowania konopi w zmniejszaniu dolegliwości, w tym skutków ubocznych związanych z chemioterapią i radioterapią, co przyczyniło się do poprawy ich funkcjonowania.
Działanie przeciwnowotworowe medycznej marihuany – czy to możliwe?
Czy stosowanie marihuany prowadzi do zniszczenia komórek rakowych? Z niektórych badań naukowych wynika, że może to być prawda, ponieważ kannabinoidy takie jak CBD, CBG i THC, mogą wpływać na komórki rakowe i utrudniać ich rozmnażanie.
Jednak to, w jakim stopniu substancjom zawartym w marihuanie uda się zniszczyć raka zależy od wielu czynników, w tym zaawansowania choroby, stanu ogólnego pacjenta i tolerancji organizmu na kannabinoidy.
Co ciekawe, według naukowców, medyczna marihuana nie wpływa tylko na komórki nowotworowe, ale również na mikrośrodowisko nowotworu złośliwego, co obejmuje również naczynia krwionośne odpowiadające za odżywianie raka.
Pomimo to, leczenie konopiami wciąż nie jest powszechne wśród pacjentów onkologicznych ze względu na zbyt małą ilość badań i dowodów naukowych, które potwierdzałyby, że medyczna marihuana niszczy komórki rakowe. W zmniejszaniu dolegliwości chorobowych oraz tych związanych z chemio- i radioterapią jest natomiast u wielu pacjentów niezastąpiona, szczególnie w przypadku, kiedy nie reagują oni na podstawowe leczenie.
Medyczna marihuana a chłoniak – podsumowanie
Terapia medyczną marihuaną może być pomocna w łagodzeniu dolegliwości związanych z chłoniakiem, co przynosi poprawę funkcjonowania, a także wzrost jakości życia pacjentów. W wielu przypadkach okazuje się również niezastąpiona, szczególnie wtedy, kiedy chory nie reaguje na podstawowe leczenie.
Jednak aby stosować konopie w celu niszczenia komórek nowotworowych wciąż potrzeba jeszcze wielu badań, które jednoznacznie potwierdzą, jak dokładnie kannabinoidy oddziałują na komórki rakowe i w jakim stopniu są w stanie je zniszczyć.
