Czym jest anoreksja?
Anoreksja, określana również jako jadłowstręt psychiczny, to zaburzenie charakteryzujące się znacznym ubytkiem masy ciała, powstałym na skutek ograniczenia przyjmowania pokarmów. Stanowi realne zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka, dlatego istotne jest podjęcie odpowiedniego leczenia.
Brak podjęcia terapii może powodować różnego rodzaju skutki zarówno z zakresu zdrowia fizycznego, jak i psychicznego. Może również doprowadzić do znacznego wyniszczenia organizmu, a nawet śmierci pacjenta.
Występowanie anoreksji jest częstsze u kobiet niż mężczyzn, ale zaburzenie to może dotknąć osób w każdym wieku, od dzieci, przez nastolatki, aż do ludzi dorosłych.
Przyczyny anoreksji
Nie ma jednej głównej przyczyny anoreksji, ponieważ na jej powstanie może wpływać wiele różnych czynników. Często mówi się o predyspozycji genetycznej, co jednak nie determinuje w 100% rozwoju anoreksji.
Anoreksja może powstać jako mechanizm radzenia sobie z różnymi wyzwaniami i zmianami, które pojawiają się w okresie dojrzewania, np. konfliktem z rodzicami, czy problemami w szkole, obejmującymi trudności w nauce, konieczność rywalizacji z rówieśnikami lub odrzucenie z ich strony.
Ogromne znaczenie w rozwoju jadłowstrętu psychicznego mają również media i promowany przez nie idealny wygląd kobiecej i męskiej sylwetki. Kolejnym czynnikiem zwiększającym prawdopodobieństwo pojawienia się tego zaburzenia jest powszechna opinia społeczna, że osoby szczuplejsze są zdrowsze, szczęśliwsze i łatwiej im znaleźć pracę, czy osiągnąć jakiś sukces. Takie myślenie prowadzi do autodestrukcyjnych zachowań i zaniżonej samooceny, co ma wpływ na rozwój choroby.
Jednakże w niektórych przypadkach, anoreksja może pojawić się bez żadnych czynników wyzwalających i w prawidłowo funkcjonujących rodzinach.
Objawy anoreksji
Anoreksja objawia się znaczną utratą masy ciała na poziomie BMI 17,5 kg/m2 i obsesyjnym dążeniem do utrzymania szczupłej sylwetki poprzez wykonywanie nadmiernej aktywności fizycznej, czynności oczyszczających (np. używanie środków przeczyszczających) i ciągłego kontrolowania obrazu własnego ciała poprzez ważenie, mierzenie się i przeglądanie w lustrze.
Osoby chore na jadłowstręt psychiczny mają także zniekształcony obraz własnego ciała. Są niezadowolone z wyglądu, który widzą w lustrze i liczb na wadze. Ich częstym zachowaniem jest ograniczenie ilości spożywanych pokarmów i unikanie jedzenia w towarzystwie bliskich osób, które mogłyby zauważyć problemy z jedzeniem.
Jeśli anoreksja występuje w wieku nastoletnim, to może dojść do zatrzymania dojrzewania płciowego, w tym zahamowania wzrostu i rozwoju gruczołów piersiowych, a u kobiet dodatkowo może wystąpić brak miesiączki lub jej zatrzymanie na długi czas.
Anoreksja – rozpoznanie
Jadłowstręt psychiczny rozpoznaje się u osób dorosłych, u których BMI jest niższe niż 18,5 kg/m2 oraz u dzieci i młodzieży poniżej 5 centyla. Niska masa ciała nie może wynikać z innych chorób lub niedostępności pożywienia, a zaburzeniu muszą towarzyszyć zachowania żywieniowe, które zapobiegają przywróceniu prawidłowej wagi, takie jak np. prowokowanie wymiotów, stosowanie środków przeczyszczających, ograniczenie spożywania posiłków.
Anoreksja – leczenie
Leczenie anoreksji jest skomplikowane i trwa zwykle kilka lat. W tym celu wykorzystuje się terapię poznawczo-behawioralną lub psychodynamiczną, najczęściej w połączeniu z edukacją żywieniową.
U pacjentów z ciężkim przebiegiem jadłowstrętu psychicznego konieczne jest leczenie szpitalne, podczas którego stopniowo podnosi się kaloryczność diety i uzupełnia wszelkie niedobory pokarmowe. Dodatkowo, jeśli anoreksji towarzyszy depresja, to konieczne jest włączenie farmakoterapii w postaci leków przeciwdepresyjnych.
Kolejnym sposobem leczenia anoreksji może być medyczna marihuana.
Medyczna marihuana w leczeniu anoreksji
Medyczna marihuana jest stosowana w leczeniu wielu chorób, a pacjenci zgłaszają poprawę objawów po jej regularnym przyjmowaniu. Wykazuje wiele właściwości, w tym działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, przeciwdrgawkowe oraz zmniejszające nudności i wymioty.
Terapia konopna zwiększa także apetyt, co może być wykorzystane u pacjentów z jadłowstrętem psychicznym, szczególnie u tych, u których doszło do znacznego wyniszczenia organizmu.
Badania dotyczące leczenia kannabinoidami w jadłowstręcie psychicznym
Kannabinoidy wpływają na organizm poprzez receptory układu kannabinoidowego, które znajdują się we wszystkich komórkach. W przypadku anoreksji, szczególne znaczenie mają receptory CB1, których duże skupisko można znaleźć w mózgu.
Badanie przeprowadzone przez Tamasa Horvatha z Uniwersytetu Yale w New Haven odkryło, że po spożyciu medycznej marihuany zostają aktywowane receptory CB1, które stymulują uwalnianie hormonów wywołujących uczucie głodu, co może mieć ogromne znaczenie dla pacjentów z anoreksją.
Medyczna marihuana może pomóc pacjentom w zwiększeniu ilości spożywanego jedzenia, dzięki czemu nie będą oni musieli korzystać z leczenia pozajelitowego, które często wiąże się z nieprzyjemnymi doświadczeniami. Mimo to, nie ma obecnie zbyt wielu badań dotyczących marihuany medycznej w leczeniu anoreksji.
Jednakże właściwości marihuany medycznej i wykorzystanie jej jako środek pobudzający apetyt u osób z innymi poważnymi zaburzeniami, sugeruje, że ta forma leczenia sprawdzi się również u pacjentów z jadłowstrętem psychicznym, które często nie mają kontaktu ze swoimi naturalnymi sygnałami głodu.
Zawarty w konopiach tetrahydrokannabinol THC może zwiększyć spożycie kalorii do 40%, a także przyczynia się do częstszego podjadania. W efekcie może dojść do pozytywnych zmian zachowań związanych z jedzeniem, co będzie miało istotne znaczenie szczególnie na początkowych etapach zdrowienia.
Medyczna marihuana a anoreksja – podsumowanie
Medyczna marihuana może wspomóc leczenie anoreksji, chociaż nie ma jak dotąd dokładnych badań, które to potwierdzają. Jednakże biorąc pod uwagę właściwości konopi i ich szerokie zastosowanie w wielu chorobach, można przypuszczać, że ich stosowanie korzystnie wpłynie na poprawę apetytu i zwiększenie masy ciała u pacjentów z jadłowstrętem psychicznym.
W przypadku anoreksji, warto skorzystać ze wszystkich dostępnych metod leczenia, szczególnie jeśli podejmowane terapie nie są skuteczne. Dla wielu osób cierpiących z powodu tego zaburzenia, medyczna marihuana może być ostatnią nadzieją na poprawę.