Zespół jelita drażliwego – IBS. Przyczyny, objawy, leczenie.

Zespół jelita drażliwego – IBS to obecnie jedna z najczęstszych chorób układu pokarmowego. Chociaż dotyczy przede wszystkim jelit to wpływa niekorzystnie na cały organizm, w tym psychikę. Dzięki odpowiedniej diecie i leczeniu możliwe jest złagodzenie uciążliwych objawów i poprawa jakości życia pacjentów.

Czym jest zespół jelita drażliwego?

Zespół jelita drażliwego (z ang. Irritable Bowel Syndrome – IBS) to przewlekła choroba jelita cienkiego i grubego, która objawia się przede wszystkim bólami brzucha oraz zaburzeniami rytmu wypróżnień.

Przy zbyt szybkiej perystaltyce jelit pojawia się biegunka a przy zwolnionej zaparcia. Chorzy wykazują również zwiększoną wrażliwość przewodu pokarmowego na bodźce mechaniczne, co objawia się np. odczuwaniem wzdęć brzucha przy minimalnej ilości gazów w jelitach. Choroba pojawia się najczęściej między 20 a 40 rokiem życia i dotyka częściej kobiet niż mężczyzn. 

Rodzaje IBS

Obecnie wyróżnia się 4 postacie zespołu jelita drażliwego w zależności od dominującego objawu:

• Zaparciowy (IBS-C) – u pacjentów z tym typem IBS głównym objawem są zaparcia. Stolec staje się twardy, jest oddawany z trudem i często pacjent ma poczucie niepełnego wypróżnienia.
• Biegunkowy (IBS-D) – w tej postaci to biegunka występuje jako dolegliwość dominująca. Stolec określa się jako wodnisty, luźny i zwykle towarzyszy mu nagłe silne parcie. 
• Mieszany (IBS-M) – chorzy na zmianę doświadczają zaparć i biegunek; 
• Niesklasyfikowany (IBS-U) – ten typ nie spełnia kryteriów powyższych rodzajów, ale nadal mieści się w założeniach choroby. 

Przyczyny choroby

Dokładna przyczyna IBS nie jest znana, ale istnieją czynniki wpływające na jego rozwój. Wśród nich wymienia się m.in.:

• przebycie biegunki infekcyjnej
• nadwrażliwość trzewną
• zaburzenia na osi mózgowo-jelitowej
• zaburzenia funkcji motorycznych

Istotną rolę w procesie powstania choroby mają również czynniki psychologiczne. Stres, stany lękowe i nerwica, niekorzystnie wpływają na czynność motoryczną jelit i wzmagają objawy zespołu jelita nadwrażliwego. Warto wiedzieć, że ryzyko choroby zwiększa się jeśli choroba występowała wcześniej w rodzinie. 

Objawy zespołu jelita drażliwego

Objawy IBS to przede wszystkim silne skurczowe bóle brzucha, których miejsce i nasilenie może się zmieniać. Wypróżnienie zazwyczaj przynosi ulgę i znacząco zmniejsza odczuwany ból. Kolejną charakterystyczną dolegliwością jest zmiana rytmu wypróżnień i wyglądu stolca (np. twardy, zbity w kulki lub płynny z domieszką śluzu). Czasami mogą również współwystępować wzdęcia nawet bez powiększenia obwodu brzucha i nadmiar gazów jelitowych.

Co więcej, na skutek wymienionych dolegliwości pacjenci odczuwają ogólne osłabienie organizmu, bóle głowy, zaburzenia koncentracji i rozdrażnienie, a długo utrzymujące się objawy mogą prowadzić nawet do stanów lęków i depresji. 

Jak leczyć chorobę?

Leczenie zespołu jelita drażliwego polega na terapii kompleksowej obejmującej leki, odpowiednią dietę i w niektórych przypadkach również psychoterapię. Stosowane leki, przede wszystkim rozkurczowe, przeciwbiegunkowe i regulujące perystaltykę jelit, pomagają zwalczyć objawy choroby, w szczególności ból trzewny pochodzący z narządów wewnętrznych organizmu.

Niekiedy zachodzi również potrzeba włączenia antybiotyku – ryfaksyminy, który świetnie sprawdza się w postaci biegunkowej IBS. Istotne znaczenie dla złagodzenia objawów mają również probiotyki, które przywracają równowagę mikroflory jelitowej.

Niestety całkowite wyleczenie nie jest możliwe, dlatego najlepiej znaleźć taki sposób leczenia, który oprócz złagodzenia objawów nie spowoduje również działań niepożądanych. Alternatywną metodą dla tradycyjnego leczenia farmakologicznego stanowi terapia medyczną marihuaną. 

Układ endokannabinoidowy a zespół jelita drażliwego

Układ endokannabinoidowy (ang. Endocannabinoid system – ESC) to jeden z podstawowych układów ludzkiego organizmu. Wiele z jego elementów m.in. receptory kannabinoidowe, zlokalizowanych jest w układzie nerwowym oraz pokarmowym, w szczególności w jelicie cienkim i grubym.

Do głównych zadań tego układu należy przede wszystkim utrzymywanie równowagi organizmu, ale również regulacja nerwów kontrolujących jelito czy odczuwanie bólu. Ból brzucha u pacjentów cierpiących na tą przewlekłą chorobę jest spowodowany wrażliwymi zakończeniami nerwowymi zlokalizowanymi wokół jelit.

To powoduje, że układ endokannabinoidowy odgrywa istotne znaczenie w zespole jelita drażliwego. ESC  jest również odpowiedzialny za interakcję między organizmem a konopiami. Jest to spowodowane podobną budową wewnętrznie wytwarzanych przez układ endokannabinoidów i zawartych w marihuanie. 

Medyczna marihuana w leczeniu IBS

Marihuana korzystnie wpływa nie tylko na poszczególne narządy czy układy, ale na cały organizm, w tym psychikę. Dotychczas wykazano, że konopie indyjskie mogą łagodzić najbardziej powszechne objawy związane z zespołem jelita drażliwego, takie jak:

• ból brzucha
• biegunka
• depresja

W jaki sposób? Marihuana zmniejsza perystaltykę, co wydłuża pasaż jelitowy i minimalizuje skurcze brzucha. Ponadto wpływa na zmniejszenie stanu zapalnego, łagodząc wrażliwość i zapalenie błony śluzowej jelit. Co więcej, w jednym z badań stwierdzono, że jeden z głównych kannabinoidów zawartych w konopiach indyjskich, czyli CBD, łagodzi lęk i epizody depresyjne. Ważne jest również to, że radzi sobie z tymi objawami szybciej niż tradycyjna farmakoterapia. 

Wpływ kannabinoidów na układ pokarmowy

Marihuana działa nie tylko na główne objawy zespołu jelita drażliwego, ale również na te mniej specyficzne dolegliwości jak nudności czy zmniejszony apetyt. Ponadto w badaniu z 2019 roku dowiedziono, że przyjmowanie konopi indyjskich pozwala na poprawę kliniczną u pacjentów z IBS oraz brak działań niepożądanych związanych ze stosowaniem marihuany. Naukowcy zaobserwowali również, że pacjenci jednocześnie zmniejszyli ilość innych leków przyjmowanych na tę chorobę.

Medyczna marihuana a zespół jelita drażliwego – podsumowanie

Chociaż dotychczas przeprowadzone badania są zbyt ograniczone aby potwierdzić dokładny wpływ konopi indyjskich na zespół jelita drażliwego, to większość z nich sugeruje, że naturalnie wytwarzane endokannabinoidy mogą stanowić cel terapeutyczny, a leczenie fitokannabinoidami może być skuteczniejsze i bezpieczniejsze od powszechnie stosowanych terapii. 

– Czy terapia medyczną marihuaną powoduje odurzenie?

“THC, główny kannabinoid marihuany jest substancją psychoaktywną.”

Dowiedz się więcej o działaniu THC:

CBD a THC – różnice w działaniu kannabinoidów.

– Czym się różni medyczna marihuana od marihuany nielegalnej?

“Medyczna marihuana jest uprawiana w ściśle kontrolowanych warunkach oraz regularnie poddawana testom laboratoryjnym co pozwala na otrzymanie stałego stężenia substancji aktywnych, które w niekontrolowanych warunkach roślina konopi posiada różne.”

Dowiedz się więcej o medycznej marihuanie:

Jak Twój organizm metabolizuje konopie?

– Ile kosztuje kolejna wizyta lekarska w Medicana?

“Kolejna konsultacja lekarska kosztuje 200 zł i może być zrealizowana stacjonarnie lub w formie wideo połączenia internetowego.”

Przeczytaj więcej na ten temat:
Jaki jest koszt terapii medyczną marihuaną.

– Czy terapia medyczną marihuaną powoduje odurzenie?

“THC, główny kannabinoid marihuany jest substancją psychoaktywną.”

Dowiedz się więcej o działaniu THC:

CBD a THC – różnice w działaniu kannabinoidów.

– Czym się różni medyczna marihuana od marihuany nielegalnej?

“Medyczna marihuana jest uprawiana w ściśle kontrolowanych warunkach oraz regularnie poddawana testom laboratoryjnym co pozwala na otrzymanie stałego stężenia substancji aktywnych, które w niekontrolowanych warunkach roślina konopi posiada różne.”

Dowiedz się więcej o medycznej marihuanie:

Jak Twój organizm metabolizuje konopie?

– Ile kosztuje kolejna wizyta lekarska w Medicana?

“Kolejna konsultacja lekarska kosztuje 200 zł i może być zrealizowana stacjonarnie lub w formie wideo połączenia internetowego.”

Przeczytaj więcej na ten temat:
Jaki jest koszt terapii medyczną marihuaną.

– Czy terapia medyczną marihuaną powoduje odurzenie?

“THC, główny kannabinoid marihuany jest substancją psychoaktywną.”

Dowiedz się więcej o działaniu THC:

CBD a THC – różnice w działaniu kannabinoidów.

– Czym się różni medyczna marihuana od marihuany nielegalnej?

“Medyczna marihuana jest uprawiana w ściśle kontrolowanych warunkach oraz regularnie poddawana testom laboratoryjnym co pozwala na otrzymanie stałego stężenia substancji aktywnych, które w niekontrolowanych warunkach roślina konopi posiada różne.”

Dowiedz się więcej o medycznej marihuanie:

Jak Twój organizm metabolizuje konopie?

– Ile kosztuje kolejna wizyta lekarska w Medicana?

“Kolejna konsultacja lekarska kosztuje 200 zł i może być zrealizowana stacjonarnie lub w formie wideo połączenia internetowego.”

Przeczytaj więcej na ten temat:
Jaki jest koszt terapii medyczną marihuaną.