Reumatoidalne zapalenie stawów. Objawy, leczenie.

RZS – charakterystyka

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), kiedyś nazywane gośćcem, to przewlekła choroba tkanki łącznej o podłożu immunologicznym. Charakteryzuje się ona zapaleniem symetrycznych stawów oraz objawami układowymi. Choroba wprawdzie, w pierwszej kolejności atakuje stawy, ale jej powikłania doprowadzają w skrajnych przypadkach nawet do śmierci. RZS rozpoczyna się od zapalenia w błonie maziowej, które w konsekwencji prowadzi do destrukcji i zniekształcenia chrząstki stawowej i stawów oraz ich zesztywnienia. Choroba ta, objawia się zwykle najpierw w mniejszych stawach, ale zdarza się, że u niektórych pacjentów od razu atakuje kolana.

Reumatoidalne zapalenie stawów – objawy

•     Powracający ból kolan
•     Obrzęk kolana i zaczerwienienie, zasinienie oraz ocieplenie
•     Poranna sztywność karku 
•     Stan podgorączkowy
•     Ogólne rozbicie
•     Brak apetytu

Bardzo często procesem zapalnym objęte są też inne układy i narządy pacjentów. Niebezpiecznym zagrożeniem dla osób chorych na RZS jest miażdżyca. Ryzyko zawału czy niewydolności serca jest znacznie podwyższone w stosunku do osób zdrowych.

Choroba  może też spowodować uszkodzenia zastawek, zapalenia osierdzia czy kardiomiopatię, może również wystąpić zapalenie naczyń krwionośnych. Pod skórą chorego mogą wystąpić również tzw. guzki reumatoidalne na łokciach, rękach oraz narządach wewnętrznych.

Reumatoidalne zapalenie stawów przyspiesza także rozwój osteoporozy, u chorego może też pojawić się anemia lub zła liczba białych krwinek. W trakcie choroby, możemy także zaobserwować powiększone węzły chłonne oraz śledzionę; przy RZS częściej współwystępują również chłoniaki.

RZS nie jest też obojętne dla systemu nerwowego, na jego skutek może dojść do ucisku na rdzeń kręgowy, zaburzeń czucia, mrowienia, drętwienia i niedowładu kończyn. Choroba może także prowadzić do zapalenia płuc oraz powodować uszkodzenie nerek.

Szacuje się, że w krajach rozwiniętych 1% osób cierpi z powodu reumatoidalnego zapalenia stawów, w Polsce dotyka 0,9 proc. społeczeństwa.

Przyczyny RZS

Przyczyny schorzenia nie są jednoznaczne. Jednak najczęściej mówi się o obciążeniu genetycznym oraz defekcie układu odpornościowego, który powoduje złe rozpoznawanie własnych tkanek jako „wroga” i produkowanie autoprzeciwciał, mających na celu ich niszczenie. Niekiedy, na rozwój RZS, może mieć wpływ:

• silny stres,
• uzależnienie od papierosów, 
• płeć – częściej chorują kobiety,
• niektóre wirusy, a także bakterie, które wpływają na chorobę.

Niestety reumatoidalne zapalenia stawów nie da się całkowicie wyleczyć. Obiecujące efekty dla pacjentów wydają się mieć produkty o wysokiej zawartości kannabidiolu (CBD), występującego w marihuanie i innych lekach konopnych.

Leczenie RZS

W leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów podaje się leki modyfikujące przebieg choroby (LMPCh), które hamują objawy i zatrzymują niszczenie stawów. Efekt leczenia pojawia się po 1-2 miesiącach. Coraz powszechniej stosuje się również leki biologiczne (np. infliksymab, etanercept), najczęściej w połączeniu z LMPCh. Dodatkowo w leczeniu RZS wykorzystuje się glikokortykosteroidy, niesteroidowe leki przeciwzapalne i leki przeciwbólowe.

Medyczna marihuana a RZS

Według Arthritis Foundation, istnieje 100 różnych typów zapalenia stawów, jednakże typowymi objawami dla nich wszystkich są:

• obrzęk,
• ból,
• sztywność,
• zmniejszony zakres ruchu.

Badania przedkliniczne sugerują, że używanie medycznej marihuany może pomóc w ograniczeniu szkód spowodowanych różnymi typami zapalenia stawów. W badaniach na zwierzętach, wykazano, że kannabidiol (CBD), główny kannabinoid występujący w konopiach, skutecznie blokował postęp choroby. Naukowcy odkryli, że CBD chroni stawy przed poważnymi uszkodzeniami i doszli do wniosku, że  ma ono silne działanie przeciwartretyczne. Ostatnio stwierdzono również, że terapie kannabinoidami są skuteczne w zmniejszaniu rozpadu chrząstki, związanego z chorobą zwyrodnieniową stawów.

Ponadto, udowodniono, iż CBD i THC – aktywują dwa główne receptory kannabinoidowe (CB1 i CB2) układu endokannabinoidowego w organizmie. Regulują one uwalnianie neuroprzekaźników oraz komórki odpornościowe ośrodkowego układu nerwowego w celu zmniejszenia bólu. Stwierdzono, że aktywacja receptora CB1 obecnego m.in. w błonie maziowej stawów, zmniejsza wrażliwość na ból stawów kolanowych u szczurów.

Marihuana a łagodzenie bólu

Dla niektórych pacjentów, medyczna marihuana jest sposobem na złagodzenie większości niepożądanych objawów związanych z reumatoidalnym zapaleniem stawów. 

Jak się okazuje, dwa główne kannabinoidy (CBD i THC), zawarte w konopiach wydają się być skutecznym lekarstwem łagodzącym tę chorobę. CBD, współdziała z układem odpornościowym i wpływa na leczenie chorób autoimmunologicznych, takich jak RZS i jest również skutecznym środkiem przeciwbólowym. Z kolei THC, jest znany ze swoich właściwości przeciwzapalnych i przeciwbólowych. 

Osoby cierpiące na chroniczny ból towarzyszący stanom zapalnym zmagają się również często z lękiem, depresją, brakiem apetytu i zaburzeniami snu. THC wykazuje nie tylko zdolność  bezpośredniego leczenia bólu artretycznego, ale także redukcji towarzyszących mu tych skutków ubocznych.

Badanie medycznej marihuany w leczeniu bólu związanego z reumatoidalnym zapaleniem stawów

W badaniu z 2006 roku, opublikowanym w Oxford University Press na zlecenie British Society for Rheumatology, zespół uznanych naukowców starał się ocenić skuteczność medycyny konopnej w leczeniu bólu związanego z reumatoidalnym zapaleniem stawów. Pod kątem wpływu na ból i jakość snu, przebadano 58 pacjentów z RZS, zażywających Sativex – produkt otrzymany z marihuany. Podczas testu, 31 pacjentów otrzymywało prawdziwy Sativex, a 27 placebo. Badanie wykazało że grupa przyjmująca leki na bazie konopi indyjskich odczuwało znacznie mniejszy ból zarówno podczas ruchu, jak i odpoczynku oraz lepszą jakość snu. Ponadto u pacjentów zażywających lek nie zaobserwowano  żadnych działań niepożądanych.

Reumatoidalne zapalenie stawów – CBD

Naukowcy przeprowadzili jeszcze wiele innych badań, w których sprawdzano, w jaki sposób CBD i inne produkty z konopi mogą poprawić leczenie bólu.

W badaniu z 2011 roku, opublikowanym w Neuroscience Letters, N. Schuelert zbadał, jak receptory kannabinoidowe w naszych ciałach pomagają złagodzić ból zapalny. W badaniu, szczurom chorującym na ostre zapalenie stawów wstrzyknięto kannabidiol, okazało się, że CBD znacznie pomogło w zmniejszeniu  bólu u tych zwierząt. Receptory w układzie endokannabinoidowym szczurów znacznie lepiej reagował na bodźce, zmniejszając odczuwanie bólu, wywołanego stanem zapalnym lub bodźcami zewnętrznymi. Chociaż w tym badaniu nie oceniano wpływu na ludzi, wyniki pokazują, że konieczne są dalsze badania nad wpływem marihuany na odczuwanie bólu u pacjentów z RZS.

Kolejne badanie przeprowadzone w 2016 r. przez Gordona D., badało korzyści terapeutyczne marihuany w leczeniu bólu związanego z zapaleniem stawów i innych przewlekłych bólów. Tym razem, zespół badawczy skoncentrował się na pacjencie z fibromialgią, chorobą zwyrodnieniową stawów i zwężeniem kręgosłupa. Kiedy wszedł on po raz pierwszy do kliniki, poproszono go o ocenę bólu przed rozpoczęciem leczenia. Ocenił, on swój ból na 8 w skali od 1 do 10. Po przepisaniu 1,5 g dziennej dawki konopi, zawierających 12 proc THC, pacjent po 60-dniowym okresie próbnym, ocenił swój poziom bólu tylko na 3.

Jak konopie mogą  pomóc w łagodzeniu dolegliwości związanych z RZS?

Terapia medyczną marihuaną niezaprzeczalnie może polepszyć jakość życia osób cierpiących na choroby stawów. Dzięki swoim niezwykłym właściwościom przeciwzapalnym, zmniejsza stan zapalny w obrębie miejsca zaatakowanego chorobą, redukuje ból i umożliwia lepszy sen w nocy.

Chociaż wielokrotnie udowodniono, że konopie indyjskie mogą skutecznie zmniejszyć objawy związane z zapaleniem stawów, dotknięte nim osoby nadal nie są do końca przekonane i wykupują inne, dostępne tylko na receptę leki, które powodują znacznie więcej, niż medyczna marihuana, skutków ubocznych.

Nawet jeśli jesteś pacjentem chorym na zapalenie stawów i musisz nadal przyjmować leki, medyczna marihuana może pomóc Ci złagodzić wiele niepożądanych skutków ubocznych występujących po tradycyjnych lekach.