W związku z tym tak ważne jest utrzymywanie ich w dobrym stanie. Powszechnie wiadomo, że przyczynia się do tego zdrowa, różnorodna dieta, aktywność fizyczna oraz odpoczynek. Jak jeszcze możemy wspomóc mikrobiom jelitowy? Używając medyczną marihuanę. Dowiedz się, w jaki sposób stosowanie medycznej marihuany wpływa na funkcjonowanie mikrobiomu jelitowego.
Mikrobiom jelitowy a nasze zdrowie
Organizm człowieka zamieszkiwany jest przez różnego rodzaju mikroorganizmy. Najwięcej występuje ich w przewodzie pokarmowym, a dokładniej w jelicie cienkim, jelicie grubym oraz odbytnicy. W skład mikrobioty jelitowej wchodzą głównie bakterie, a także grzyby oraz pierwotniaki. Najbardziej liczne i zróżnicowane drobnoustroje występują w jelicie grubym.
Jaki jest dokładny wpływ mikroflory jelitowej na organizm?
Prawidłowa mikrobiota jelitowa wpływa na wiele funkcji w naszym organizmie. Do najważniejszych należy:
- rozkład resztek pokarmowych,
- usprawnienie procesu trawienia,
- eliminacja toksycznych substancji,
- wytwarzanie witamin z grupy B oraz K,
- hamowanie rozwoju drobnoustrojów chorobotwórczych,
- stymulacja pracy układu odpornościowego,
- produkcja serotoniny, tzw. hormonu szczęścia.
Ponadto umożliwia wchłanianie składników odżywczych i wpływa na nasze samopoczucie.
Dysbioza jelitowa
Niestety w wyniku różnych czynników może się zdarzyć, że skład flory bakteryjnej ulegnie zaburzeniu i dojdzie do tzw. dysbiozy jelitowej. Terminem tym określa się niezrównoważony mikrobiom jelitowy, powstały na skutek nadmiernego rozrostu patogennych drobnoustrojów.
Przyczyną dysbiozy może być m.in. monotonna dieta (bogata w cukry i tłuszcze), stres, alkohol, nikotyna oraz nadużywanie leków przeciwbólowych. Stosowanie antybiotyków również może wywołać zachwianie równowagi mikrobiomu.
Wpływ dysbiozy na funkcjonowanie organizmu
Zaburzenia funkcjonowania flory bakteryjnej wpływają na powstawanie chorób układu pokarmowego, takich jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego, nieszczelność jelit, nieswoiste zapalenie jelit, czy choroba Leśniowskiego-Crohna (ChLC).
Co ciekawe, dysbioza ma również wpływ na wiele innych chorób pozajelitowych, takich jak alergie, cukrzyca, choroby serca, nowotwory czy choroby neurodegeneracyjne (choroba Parkinsona lub Alzheimera). Zaburzenia flory jelitowej zwiększają także ryzyko nadwagi, otyłości oraz chorób psychicznych m.in. zaburzeń lękowych, ataków paniki czy depresji.
Jelita – nasz drugi mózg
W 1981 roku prof. Michael Gershon z Columbia University Medical Center opublikował pracę pod tytułem “The Second Brain”, czyli drugi mózg. Opisał w niej związek między mózgiem a jelitami, w których znajduje się około 100 milionów neuronów, czyniąc je drugim centrum dowodzenia w organizmie człowieka.
Komunikacja na osi mózgowo-jelitowej odbywa się za pomocą nerwu błędnego. Do przesyłania sygnałów wykorzystywane są neuroprzekaźniki produkowane w jelitach, takie jak serotonina i dopamina. Bakterie obecne w dolnym odcinku przewodu pokarmowego wpływają na neuroprzekaźniki, zmieniając sygnały jakie dostarczają one do mózgu.
W związku z tym wszelkie zaburzenia w funkcjonowaniu mikrobiomu jelit widoczne są najszybciej w sferze emocjonalnej, w postaci niepokoju, lęku czy obniżonego nastroju.
Układ endokannabinoidowy i jego wpływ na mikrobiom
Jednym z głównych systemów odpowiedzialnych za utrzymanie wewnętrznej równowagi w organizmie jest układ endokannabinoidowy (ESC). Bierze on również udział we wszystkich procesach i funkcjach fizjologicznych, takich jak apetyt, metabolizm, reakcja na stres czy odczuwanie bólu.
Układ ECS tworzą endokannabinoidy, enzymy metaboliczne oraz sieć receptorów (CB1 i CB2) rozmieszczonych w całym ciele, m.in. w mózgu, układzie odpornościowym, przewodzie pokarmowym, wątrobie i układzie rozrodczym.
Według neurologa i dr Ethana Russo, niedobory endokannabinoidów mogą mieć znaczący wpływ na powstanie takich chorób jak: zespół jelita drażliwego, fibromialgia, migrena, choroba Alzheimera czy choroba Parkinsona.
Ponadto uważa się, że receptory endokannabinoidowe mogą oddziaływać na jelita, wpływając m.in. na przemieszczanie się pokarmu, trawienie, reakcje zapalne a nawet funkcje immunologiczne. Mogą również zmieniać mikrobiom jelitowy. Podobnie zrównoważony mikrobiom jelitowy może wpływać na układ endokannabinoidowy i regulować jego funkcjonowanie.
Badania na przewodzie pokarmowym
Z kolei dr Dustin Sulak, ekspert od medycznej marihuany twierdzi, że dysbioza jelit może niekorzystnie wpływać na układ endokannabinoidowy. Swoje słowa poparł badaniem przeprowadzonym w 2020 roku przez francuskich naukowców.
Badacze zaobserwowali, że wywołane stresem zmiany w składzie mikrobiomu jelit, spowodowały zaburzenia układu endokannabinoidowego, wywołując u myszy objawy depresyjne. Jak to możliwe?
Układ endokannabinoidowy odgrywa istotne znaczenie w regulacji osi mózgowo-jelitowej, pomagając w komunikacji między mózgiem a jelitami. W związku z tym dysbioza jelitowa może wpływać na działanie układu endokannabinoidowego i powodować wahania nastroju.
Wpływ medycznej marihuany na zdrowie jelit
W utrzymaniu prawidłowej flory bakteryjnej przewodu pokarmowego pomaga stosowanie zdrowej, zróżnicowanej diety oraz odpowiednia dawka aktywności fizycznej. Jak dowodzą badania, również konopie lecznicze mogą pomóc w zachowaniu właściwego mikrobiomu.
Konopie medyczne a zdrowy mikrobiom jelitowy
Naukowcy z Kanady w badaniu przeprowadzonym w 2015 roku wykazali, że regularne podawanie wyizolowanego THC myszom, które były na diecie wysokotłuszczowej, skutecznie blokowało przyrost ich masy ciała. Ponadto tetrahydrokannabinol wpływał również na dobry stan mikrobiomu ich jelit, zapobiegając otyłości.
Jednak jak dotąd, powstało niewiele badań dotyczących wpływu konopi leczniczych na mikrobiom jelit, które zostały przeprowadzone na ludziach. Jedno z badań przeprowadzonych w 2017 roku na niewielkiej grupie badanych sugeruje, że użytkownicy medycznej marihuany posiadali mikrobiom zawierający mniej bakterii typowych dla osób otyłych, w porównaniu do osób, które nigdy nie stosowały konopi leczniczych.
Pomoc przy nieszczelności jelit
Według naukowców, kannabinoidy poprzez wpływ na oś mikrobiota-jelita-mózg, mogą również wspomagać leczenie zaburzeń związanych z nadużywaniem alkoholu. Alkoholizm jest wrogiem równowagi mikrobiomu. Powoduje namnażanie się patogenów, co poza dysbiozą może prowadzić do stanów zapalnych jelit czy ich nieszczelności.
W przypadku nieszczelnego jelita do krwiobiegu zaczynają dostawać się toksyczne produkty przemiany materii, grzyby, bakterie czy niestrawione resztki pokarmu, co wpływa na pracę całego organizmu. Poza objawami ze strony układu pokarmowego (np. ból brzucha, wzdęcia, zgaga, biegunki, zaparcia), może pojawić się także przewlekłe zmęczenie, wahania nastroju, problemy z koncentracją, bóle stawów czy zaburzenia ze strony układu immunologicznego.
Badacze stwierdzili, że kannabinoidy wykazują potencjał terapeutyczny w zmniejszaniu nieszczelności jelit. Wśród kannabinoidów, to głównie CBD poprawia funkcjonowanie błony jelitowej, łagodzi objawy “cieknącego jelita”, a także wykazuje zdolności chroniące barierę jelitową i utrzymujące zrównoważony mikrobiom jelitowy.
Korzyści ze stosowania kannabinoidów w utrzymaniu zrównoważonego mikrobiomu jelitowego
W badaniu przeprowadzonych na myszach z 2019 roku, naukowcy z Uniwersytetu Kolumbii zauważyli, że kannabinoidy THC i CBD łagodzą autoimmunologiczne zapalenie mózgu i rdzenia (EAE) oraz redukują zapalenie nerwów poprzez sprzyjanie pozytywnej mikroflorze jelit, która zapobiega dysbiozie występującej podczas EAE.
Ponadto myszy leczone THC i CBD, miały wyższy poziom krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, które są istotne dla utrzymania prawidłowej struktury, integralności oraz funkcjonalności jelit.
Warto zwrócić uwagę, że marihuana medyczna wykazuje właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające. Poprzez wpływ na receptory CB2, kannabinoidy zmniejszają reakcje zapalne w jelitach oraz w układzie nerwowym. Zapobiega to zaburzeniom bariery jelitowej i korzystnie wpływa na poprawę funkcjonowania całego organizmu.
Medyczna marihuana a mikrobiom jelit – podsumowanie
Zdrowy mikrobiom jelitowy pomaga nam nie tylko zadbać o prawidłową pracę przewodu pokarmowego. Jego wpływ na nasze zdrowie jest dużo większy. Wspiera funkcjonowanie układu odpornościowego, oddziaływuje na sferę uczuciową oraz odgrywa rolę w pracy naszego mózgu. Marihuana medyczna poprzez wpływ na układ endokannabinoidowy, może pomóc w utrzymaniu zrównoważonego mikrobiomu jelitowego, przyczyniając się do poprawy funkcjonowania całego organizmu.
Naukowcy sugerują, że wzajemne powiązania między marihuaną leczniczą, układem endokannabinoidowym a mikrobiomem jelitowym są bardzo ważne i jednocześnie złożone. Jednak potrzeba więcej badań na zgłębienie tych zależności. Warto w przyszłości rozważyć także wpływ innych kannabinoidów oraz terpenów na jelita i układ ESC, dzięki czemu będziemy mogli lepiej wspierać walkę ze stresem czy stanami zapalnymi.
Bibliografia
- Rudzik, M. Frank, A. Szulc, M. Gałęcka, P. Szachta: Od jelit do depresji- rola zaburzeń ciągłości bariery jelitowej i następcza aktywacja układu immunologicznego w zapalnej hipotezie depresji, Neuropsychiatria i Neuropsychologia 2012, 7,(2):1-7
- Liśkiewicz, J. Pełka-Wysiecka, M. Wroński, A. Bąba-Kubiś, J. Samochowiec: Flora jelitowa a patomechanizm powstawania zaburzeń afektywnych i lękowych — aktualny stan wiedzy i dalsze perspektywy, Psychiatry 2018; 15, 2: 70–76
- Bercik P., Collins S. M., Verdu E. F., Microbes and the gut-brain axis, Neurogastroenterology & Motility, 2012
- Acharya N, Penukonda S, Shcheglova T, Hagymasi AT, Basu S, Srivastava PK (2017) Endocannabinoid system acts as a regulator of immune homeostasis in the gut. Proc Natl Acad Sci 114:5005-5010.
- https://pubmed-ncbi-nlm-nih-gov.translate.goog/31356922/
- https://pubmed-ncbi-nlm-nih-gov.translate.goog/31803950/
- https://www.liebertpub.com/doi/pdfplus/10.1089/can.2020.0037
- https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0144270
