Ta roślin dla dużej liczby pacjentów jest lekiem zmniejszającym nasilenie objawów różnego rodzaju chorób. Ponadto znacznie poprawia komfort życia i codzienne funkcjonowanie. Osoby stosujące marihuanę w celach medycznych, rzadko dotyka uzależnienie ze względu na odpowiednią jakość surowca i stały kontakt z lekarzem. Wokół konopi indyjskich narosło zbyt wiele sprzecznych informacji. Sprawdźmy, co na ten temat mówi nauka.
Marihuana otrzymywana jest z kwiatów konopi indyjskich. Z dostępnych informacji wynika, że stosowanie tego rodzaju konopi może uzależniać, ale nie wszystkich. Jest to sprawa bardzo indywidualna, która zależy od wielu czynników. Większość osób, które użytkują konopie indyjskie w celach rekreacyjnych lub leczniczych, nie dotknie uzależnienie.
Uzależnienie od konopi indyjskich – prawda czy fałsz?
Amerykańscy naukowcy wskazują, że stosowanie marihuany może powodować uzależnienie. Według badań z 2018 roku wynika, że u około 1 na 10 użytkowników konopi indyjskich rozwinie się uzależnienie fizyczne, psychiczne lub społeczne.
Uzależnienie fizyczne
Następuje, gdy osoba stosująca marihuanę przestaje spożywać konopie indyjskie regularnie. Najczęściej wtedy pojawiają się objawy ogólnoustrojowe, takie jak: utrata masy ciała, nudności, bóle głowy, bóle brzucha, zwiększona potliwość, problemy z koncentracją i zaburzenia snu.
Uzależnienie psychiczne
Uzależnienie psychiczne jest częściej spotykane, szczególnie u młodszych osób stosujących marihuanę. Objawia się: lękiem, niepokojem, poczuciem bezradności, stanami depresyjnymi, drażliwością, upośledzeniem umiejętności logicznego myślenia, problemami z pamięcią, a nawet halucynacjami czy amnezją.
Uzależnienie społeczne
Natomiast uzależnienie społeczne może przybierać różne postacie. Jedną z nich jest stosowanie marihuany bez względu na okoliczności. Osoba uzależniona posiada tak silną chęć użycia konopi, że nie są w stanie jej powstrzymać inni ludzie czy miejsce, w którym się znajduje. Ponadto w miarę pogłębiania się problemu, osoba uzależniona zaczyna rezygnować z ważnych aktywności, wypada z ról społecznych (np. konflikt z rodziną, utrata pracy) i zmienia swoje otoczenie na nowe, najczęściej gorsze. W niektórych przypadkach może dojść do połączenia różnych typów uzależnień, co powoduje nasilenie i mnogość występowania objawów.
Obecnie, uzależnienie od konopi indyjskich określa się jako rodzaj zaburzenia, które charakteryzuje się dalszym stosowaniem marihuany, pomimo pojawienia się upośledzenia funkcjonowania psychicznego, fizycznego lub społecznego. Przyjmuje się, że każda osoba, która odczuwa negatywne skutki konopi indyjskich i nadal je stosuje, jest uzależniona. Zaburzenia psychiczne spowodowane używaniem kannabinoidów, zostały sklasyfikowane przez WHO w Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych.
Uzależnienie od THC – czy jest możliwe?
THC to jeden z najważniejszych kannabinoidów występujących w konopiach, który wykazuje działanie psychoaktywne. Wpływa na organizm człowieka wywołując poczucie euforii i stan odprężenia. To właśnie THC odpowiada za uzależnienie od marihuany. Z powodu stanu jaki osiąga się po spożyciu tej substancji, osoby, które stosują konopie indyjskie chcą zwiększać swoje doznania, co powoduje przyjmowanie coraz większych dawek.
Z badań przeprowadzonych przez Narodowy Instytut ds. Nadużywania Narkotyków w Stanach Zjednoczonych wynika, że odmiany marihuany zawierające wysokie stężenie THC i niskie CBD wykazują silniejsze działanie, niż odmiany charakteryzujące się niższym poziomem THC. Oznacza to, że konopie indyjskie z wysoką zawartością tego kannabinoidu mogą być bardziej uzależniające.
Czy CBD może uzależniać?
CBD to kannabidiol, który obok THC stanowi podstawę działania marihuany. Nie posiada właściwości psychoaktywnych, a jego działanie terapeutyczne wykorzystuje się w leczeniu różnego rodzaju schorzeń m.in.: w zaburzeniach lękowych, stanach depresyjnych, stanach zapalnych, przewlekłym bólu, zaburzeniach snu, a także w zmniejszaniu napadów drgawkowych.
W badaniu z 2017 roku opublikowanym w Journal of Drug and Alcohol Dependence wykazano, że CBD nie powoduje uzależnienia w porównaniu do THC, który ze względu na efekt euforyczny i związane z nim pozytywne odczucia, może go wywoływać. Badanie zostało przeprowadzone, aby ocenić bezpieczeństwo stosowania kannabidiolu. Osoby badane zostały podzielone na dwie grupy, w których podawano konopie zawierające od 5,3 do 5,8% THC. Pierwsza grupa spożywała tylko CBD w postaci doustnej, w różnych dawkach. Natomiast druga stosowała kannabidiol doustnie w połączeniu z konopiami indyjskimi palonymi, czyli przyjmowała również THC. W żadnej z grup nie stwierdzono objawów uzależnienia.
Co więcej, CBD może być wykorzystany do leczenia zaburzeń związanych z uzależnieniem od marihuany. W badaniu z 2010 roku naukowcy wywnioskowali, że osoby stosujące odmiany konopi indyjskich o wysokiej zawartości CBD są mniej podatne na uzależnienie, w porównaniu do osób, które spożywały odmiany marihuany z niskim stężeniem kannabidiolu. Według zespołu badaczy, marihuana z wysokim stężeniem CBD może zapobiegać uzależnieniu od marihuany.
Czynniki wpływające na uzależnienie od marihuany
Istnieje wiele czynników, które mogą zwiększać ryzyko rozwoju zaburzeń związanych z uzależnieniem od marihuany. Wśród nich wymienia się:
- Genetyka – podłoże genetyczne stanowi jedno z głównych przyczyn nadużywania konopi indyjskich i rozwoju uzależnienia. Jeśli w rodzinie występowały przypadki uzależnienia od marihuany, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że któryś z członków rodziny również będzie miał z tym problem. Oczywiście nie oznacza to, że uzależnienie dotknie członka rodziny w 100%, ale cała rodzina jest w grupie podwyższonego ryzyka.
- Wiek – badania przeprowadzone przez University of Minnesota sugerują, że osoby rozpoczynające stosowanie marihuany przed 18 rokiem życia, są około 7 razy bardziej narażone na rozwinięcie się uzależnienia, niż dorośli. Jest to związane z psychiką i brakiem umiejętności radzenia sobie z problemami.
- Psychika – zdrowie psychiczne odgrywa istotną rolę jeśli chodzi o uzależnienie. U ponad połowy osób borykających się z uzależnieniem wykrywa się schorzenia psychiczne m.in. depresję, zaburzenia lękowe, schizofrenie czy zespół stresu pourazowego. Na początku konopie indyjskie pomagają łagodzić objawy choroby psychicznej. Wraz z czasem stosowania marihuany z wysokim stężeniem THC, rozwija się tolerancja i osoba chora potrzebuje coraz większą dawkę. Następnie pojawiają się objawy uzależnienia.
- Kontakty społeczne – osoby, które nie posiadają dobrze rozwiniętej sieci społecznej (np. rodzina, znajomi, praca) są bardziej podatne na uzależnienia. Takie osoby cechuje odizolowanie od świata, problemy z nawiązywaniem kontaktów, problemy emocjonalne, a także szukanie akceptacji oraz więzi na innych polach, m.in. w marihuanie.
Jak rozpoznać uzależnienie od marihuany?
Za uzależnienie od konopi indyjskich uznaje się występowanie co najmniej dwóch z następujących kryteriów, przez okres minimum 12 miesięcy:
- zażywanie marihuany w większych ilościach i przez dłuższy okres czasu, niż planowano;
- ciągła potrzeba stosowania marihuany ;
- nieudane próby ograniczenia spożywania marihuany;
- spędzanie dużych ilości czasu na uzyskaniu marihuany, stosowaniu i dochodzeniu do siebie po jej zażyciu;
- stosowanie marihuany wpływa na niewypełnianie obowiązków w pracy, szkole, domu itp.;
- stosowanie marihuany pomimo problemów społecznych i interpersonalnych;
- rezygnowanie lub ograniczenie życia towarzyskiego, zawodowego lub rekreacyjnego z powodu marihuany;
- stosowanie marihuany pomimo świadomości z płynącego zagrożenia jakim jest uzależnienie;
- zwiększanie dawki marihuany, w celu uzyskania pożądanego efektu ;
- osłabienie efektu przy zastosowaniu tej samej dawki;
- zespół odstawienny objawiający się dalszym stosowaniem konopi w celu złagodzenia lub uniknięcia objawów odstawienia.
Spełnienie 2 lub 3 kryteriów z listy, kwalifikowane jest jako łagodne zaburzenia związane z uzależnieniem. Zdiagnozowanie 4-5 z nich, oznacza umiarkowane uzależnienie, a 6 i więcej jako poważne. Zazwyczaj uzależnienie od konopi indyjskich rozwija się po miesiącach lub latach stosowania marihuany.
Leczenie uzależnienia od marihuany
Najlepszym sposobem na poradzenie sobie z uzależnieniem jest zaprzestanie stosowania marihuany. Osoby, które biorą duże dawki przez długi czas mogą spodziewać się wystąpienia objawów odstawiennych, takich jak: drażliwość, wahania nastroju, niepokój, bezsenność, utrata apetytu, nudności czy dziwne sny. Dolegliwości mogą utrzymywać się do 2-4 tygodni. Mniej radykalną metodą jest stopniowe zmniejszanie dawki stosowanej marihuany. Ten sposób radzenia sobie z nałogiem zmniejsza dyskomfort związany z odstawieniem. Występujące objawy są łagodniejsze w porównaniu do innych substancji uzależniających i większość ludzi radzi sobie z nimi bez interwencji lekarskiej. Dotychczas nie zatwierdzono żadnych skutecznych leków pomocnych w uzależnieniu od marihuany. Jednak istnieją metody psychologiczne, które wspomagają leczenie. Należą do nich m.in. motywacyjna terapia wzmacniająca, terapia poznawczo-behawioralna czy psychoterapia wspomagająco-ekspresyjna.
Stosowanie marihuany a inne uzależnienia
Konopie indyjskie mogą być pomocne w wychodzeniu z uzależnienia od innych substancji, takich jak: opioidy, benzodiazepiny, tytoń czy alkohol. W jednym z badań z 2017 roku wykazano, że prawie 70% osób decyduje się na stosowanie medycznej marihuany zamiast leków przeciwbólowych i przeciwdepresyjnych. Co więcej, osoby, które sięgały po konopie indyjskie w 59% były w stanie zaprzestać stosowania opioidów. Marihuana pomogła również 44,5% pacjentom zaprzestać sięgania po alkohol, a w 31,1% rzucić palenie papierosów. Oznacza to, że dostęp do konopi indyjskich może powodować zmniejszone użytkowanie i brak działań niepożądanych związanych ze stosowaniem opioidów, alkoholu, tytoniu i innych substancji.
