Choroba Alzheimera. Przyczyny, objawy, leczenie choroby.

Choroba Alzheimera to jedna z najbardziej uświadomionych społecznie chorób neurologicznych, która stanowi przyczynę otępienia u osób po 65 roku życia. Może rozwijać się przez wiele lat nie dając praktycznie żadnych objawów, jednocześnie powodując nieodwracalne zmiany w mózgu. Wraz z postępem choroby pacjent nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować.

Na szczęście wczesna diagnoza i szybkie rozpoczęcie leczenia może opóźnić rozwój choroby i korzystnie wpłynąć na komfort życia chorego. Oprócz leczenia farmakologicznego, warto włączyć również inne wspomagające terapię. Jedną z nich może być terapię medyczną marihuaną.

Co to jest choroba Alzheimera?

Choroba Alzheimera to choroba neurodegeneracyjna, która powoduje stopniowy zanik tkanki mózgowej, co w konsekwencji prowadzi do problemów z mową, pamięcią i myśleniem. Jej rozwój następuje bardzo powoli, a początkowe objawy bardzo trudno zweryfikować, ponieważ epizody zapominania mogą zdarzać się w każdym wieku, nawet u osób młodych. Co więcej, przebieg choroby u każdego może wyglądać inaczej, dlatego warto zwracać uwagę na wszystkie nietypowe zachowania i dolegliwości osób starszych. Wraz z postępem choroby pacjent ma problemy z samodzielnym funkcjonowaniem (np. przyjmowaniem posiłków), nie poznaje bliskich mu osób, a nawet zapomina, że ma zjeść. Zanik tkanki mózgowej widoczny jest podczas badań, takich jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny. Średni czas życia pacjenta chorego na Alzheimera to około 10 lat.

Przyczyny choroby Alzheimera

Obecnie nie jest znana dokładna przyczyna choroby Alzheimera. Jednak istnieją pewne czynniki, które mogą zwiększać ryzyko jej powstania. Wśród nich najczęściej wymienia się:

• wiek powyżej 65 roku życia
• płeć (choroba dotyka częściej mężczyzn niż kobiet)
• urazy głowy
• cukrzyca
• podwyższony poziom cholesterolu LDL (tzw. zły cholesterol)
• nadciśnienie tętnicze
• niewłaściwy styl życia (palenie, nadmierne spożywanie alkoholu, zła dieta, otyłość, brak aktywności fizycznej)
• predyspozycje genetyczne

Objawy choroby Alzheimera

Najbardziej charakterystycznym objawem choroby Alzheimera są zaburzenia pamięci, które obejmują zarówno zdolność do przyjmowania nowych informacji, jak i wykorzystywania już nabytych. Następnie wraz z czasem trwania choroby pojawiają się również:

• problemy z mową, trudności w doborze słów i nazywaniu przedmiotów
• problemy z orientacją czasu i przestrzeni
• niezdolność do wykonywania podstawowych czynności np. czytanie, pisanie, posługiwanie się sztućcami
• zmiany nastroju – część chorych może wykazywać pobudzenie, brak zahamowań, agresywność lub wręcz przeciwnie, wyczerpanie fizyczne, wycofanie społeczne i przygaszenie 
• zaburzenia czynności wykonawczych, takich jak: gotowanie, jedzenie, ubieranie się
• pogorszenie słuchu
• zaburzenia widzenia

Pacjent z zaawansowaną chorobą Alzheimera nie wie kim jest, jak się nazywa i ma trudności w wypowiedzeniu pojedynczych wyrazów. Pojawiają się kłopoty z chodzeniem oraz nietrzymaniem moczu i stolca. Większość pacjentów pozostaje w łóżkach i potrzebna jest pomoc we wszystkich codziennych czynnościach. 

Leczenie choroby Alzheimera

Wyleczenie choroby Alzheimera nie jest możliwe, ale wczesne wykrycie i terapia farmakologiczna pozwala opóźnić nasilenie objawów i zmniejszyć ryzyko wystąpienia zaburzeń zachowania. W tym celu wykorzystuje się leki doustne lub w postaci plastrów transdermalnych. Najczęściej przepisuje się inhibitory cholinoesterazy, które zwiększają produkcję neuroprzekaźnika acetylocholiny, substancji, która odpowiada za uczenie się i kodowanie nowych wspomnień. Jej niski poziom występuje u pacjentów chorych na Alzheimera.

W terapii choroby Alzheimera często stosuje się również antagonistów receptora N-metylo-D-asparaginianu (NMDA). Ich zadaniem jest regulacja poziomu glutaminianu – neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za proces uczenia się i zapamiętywania. Leczenie powinno odbywać się przez cały czas trwania choroby i pod stałą kontrolą lekarza, najlepiej neurologa. 

Oprócz terapii farmakologicznej zaleca się również terapię psychologiczną, w której wykorzystuje się wiele technik m.in. pomagających ćwiczyć pamięć, wywołujących wspomnienia, utrwalających posiadane umiejętności, a także stwarzających bezpieczne otoczenie pacjenta m.in. zmniejszenie hałasu, bałaganu czy ukrycie niebezpiecznych przedmiotów. Kolejną możliwością jest zastosowanie medycznej marihuany, która może ograniczać postęp choroby. 

Wpływ kannabinoidów na chorobę Alzheimera

Dwa główne kannabinoidy zawarte w marihuanie, czyli THC i CBD, wykazują właściwości poprawiające jakość życia pacjentów chorujących na Alzheimera poprzez zmniejszenie nasilenia objawów, takich jak:

• utrata apetytu
• pobudzenie
• agresja
• drażliwość
• zaburzenia snu

Ponadto udowodniono, że tetrahydrokannabinol zmniejsza poziom i zapobiega łączeniu się peptydów beta-amyloidu, które są składnikiem płytek znajdujących się w mózgach osób chorych na Alzheimera. Zauważono również, że pacjenci chorzy na Alzheimera doświadczają nadmiernego pobudzenia mikrogleju, czyli komórek otaczających aksony komórek nerwowych. Takie działanie przyczynia się do nagromadzenia peptydów beta-amyloidu, co powoduje zakłócenie komunikacji komórkowej i transportu składników odżywczych doprowadzając do śmierci komórek mózgowych. Według badań, CBD stymuluje funkcję mikrogleju i kontroluje stan zapalny toczący się w układzie nerwowym. 

Co więcej, poprawia żywotność komórek mózgowych poprzez łączenie działania neuroprotekcyjnego z przeciwutleniającym i przeciwzapalnym. Działanie neuroprotekcyjne i jego zdolność do regeneracji komórek mózgowych jest skuteczne w przywracaniu funkcji poznawczych, które zostały zaburzone przez chorobę. 

Pogorszenie stanu pacjenta z chorobą Alzheimera może być również związane z zaburzeniami wychwytu glukozy w mózgu. Według niektórych badań konopie indyjskie mogą sprzyjać zwiększonemu wychwytowi glukozy w mózgu. Wykazują korzystne efekty terapeutyczne w leczeniu tego schorzenia. Jednak potrzeba większej ilości badań, aby potwierdzić te wyniki.

CBD w leczeniu choroby Alzheimera – badania

Kolejne badania mają obejmować określenie dokładnych dawek CBD i podania go we wcześniejszym stadium procesu chorobowego. Istotne jest również zastosowanie odpowiedniej formy podania, aby kannabidiol mógł docierać szybko i bezpośrednio do mózgu.

Skuteczność THC w zmniejszaniu objawów

W artykule opublikowanych w czasopiśmie Molecular Pharmaceutics poinformowano, że THC stanowi skuteczny inhibitor cholinoesterazy. Działa lepiej niż dotychczas podawane leki z tej grupy, takie jak: donepezil czy takryna. Wykazano również, że receptory układu endokannabinoidowego wykazują istotne znaczenie w patologii choroby i skutecznie zapobiegają procesowi neurodegeneracyjnym. Dodatkowo tetrahydrokannabinol i jego analogi mogą okazać się bardziej pomocne w leczeniu choroby Alzheimera. Pomagają w opóźnianiu rozwoju choroby oraz zmniejszaniu jej objawów. Jednak najbardziej optymalne działanie przynosi użycie THC w połączeniu z CBD. Kannabinoidy stosowane razem, wykazują mocniejsze działanie. W przypadku tej choroby oznacza zmniejszenie urazów oksydacyjnych, stanów zapalnych oraz szeregu innych mechanizmów, które mogą powodować zwyrodnienia mózgu.

Bezpieczeństwo marihuany w leczeniu choroby

Medyczna marihuana uznawana jest za bezpieczną w leczeniu wielu schorzeń, w tym choroby Alzheimera. Co więcej, w porównaniu do zwykle stosowanej terapii farmakologicznej wykazuje mniej działań niepożądanych, które charakteryzują się łagodnym nasileniem. W małych dawkach i pod kontrolą lekarza, terapia medyczną marihuaną wydaje się być bezpiecznym rozwiązaniem, pozbawionym jakichkolwiek skutków ubocznych. Aby ocenić potencjalne ryzyko i upewnić się czy terapia konopna może zostać rozpoczęta, należy skontaktować się z lekarzem specjalistą. Jednak leczenie demencji i Alzheimera medyczną marihuaną, w większości przypadków jest możliwe.

Medyczna marihuana a choroba Alzheimera – podsumowanie

Dotychczas przeprowadzone badania wskazują, że leczenie Alzheimera za pomocą konopi indyjskich może spowolnić postęp choroby. Dowiedziono także, że konopie mogą zmniejszyć jej objawy oraz, co dla niektórych pacjentów najważniejsze, poprawić jakość ich życia. Marihuana naprawia uszkodzenia wywołane chorobą, regeneruje komórki nerwowe oraz wpływa korzystnie na układ nerwowy i mózg. Jednak potrzeba większej ilości badań, aby ocenić i sprawdzić kolejne korzyści zdrowotne, które mogą wynikać ze stosowania tej cudownej rośliny.