Ból. Rodzaje, przyczyny, objawy, leczenie

Wiele jego odmian potrafimy opanować sami na przykład za pomocą środków przeciwbólowych. Jednak długotrwały ból niekorzystnie wpływa na cały nasz organizm, zmniejszając odporność, prowadząc do jego rozregulowania, a nawet depresji. Szacuje się, że prawie 20% Polaków cierpi z powodu przewlekłego bólu.

Oprócz tradycyjnych metod leczenia bólu, warto również poznać nowoczesne metody terapii, takie jak uśmierzanie bólu marihuaną medyczną, która wydaje się być bezpieczniejsza i przynosić lepsze rezultaty.

Czym jest ból?

Jest przede wszystkim nieprzyjemnym doznaniem związanym najczęściej z urazem, chorobą lub przewlekłym stanem zapalnym. Określany jako uczucie dyskomfortu, może stanowić również sygnał ostrzegawczy, że coś złego dzieje się w organizmie.

Ból może być ostry i krótkotrwały lub zmienić się w przewlekły. W zależności od nasilenia, od lekkiego po bardzo silny, może ograniczać wykonywanie codziennych czynności i niekorzystnie wpływać na samopoczucie.

Odczuwanie dolegliwości jest uwarunkowane genetycznie, co sprawia, że każdy pomimo tego samego bólu może doświadczać i klasyfikować go inaczej. 

Rodzaje bólu

Istnieje wiele rodzajów bólu, które różnią się lokalizacją, natężeniem i mogą mieć różne przyczyny powstania.

W zależności od czasu trwania, dzieli się na ostry i przewlekły (trwający dłużej niż 3 miesiące). Natomiast jeśli chodzi o źródło uszkodzenia, wyróżnia się ból: 

Ból nocyceptywny (tzw. ból receptorowy)

Pojawia się w wyniku podrażnienia receptorów bólowych, czyli nocyceptorów, przez potencjalnie szkodliwe dla tkanek czynniki. Stanowi około 90% wszystkich odczuwanych rodzajów bólu. Może być ostry (fizjologiczny) lub przewlekły (patologiczny). Co więcej, może przyjmować charakter trzewny (narządowy) lub somatyczny (powierzchowny lub głęboki). Ten rodzaj bólu najczęściej związany jest z zapaleniem np. stawów, bądź z urazem. 

Ból neuropatyczny (tzw. ból niereceptorowy)

Spowodowany jest uszkodzeniem szlaków przewodzenia bólu w układzie nerwowym. Nazywany również nerwobólem lub neuropatią, dotyka około 10% osób. Jego przyczyną może być bezpośredni uraz, zakażenie, niedokrwienie, choroby metaboliczne lub nowotworowe. Odczuwany jako rozlany, przeszywający i kłujący. Często towarzyszy mu uczucie pieczenia, mrowienia, drętwienia i osłabienia kończyn. Najczęściej nasila się w nocy, co powoduje problemy ze snem, a nawet bezsenność. Ten rodzaj bólu występuje m.in. w cukrzycy, nowotworach, chorobach reumatologicznych (np. reumatoidalne zapalenie stawów), boreliozie i półpaścu. Może występować również w przebiegu terapii niektórymi lekami (np. fenytoiną).

Psychogenny

Spowodowany jest problemami natury psychologicznej. Może być zaburzeniem krótko- lub długotrwałym. Często obejmuje napięciowe bóle głowy, pleców, mięśni, gastryczne i klatki piersiowej, nie mające przyczyny w złym stanie zdrowia. 

Leczenie bólu przewlekłego

Zwykle metodę leczenia bólu dostosowuje się do jego nasilenia i indywidualnych odczuć pacjenta. Jednak najczęściej podaje się leki o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym (np. paracetamol, niesteroidowe leki przeciwzapalne, opioidowe leki przeciwbólowe).

Czasami istnieje konieczność dołączenia innych grup leków np. przeciwpadaczkowych, przeciwdepresyjnych lub kortykosteroidów, które wywołują efekt przeciwbólowy w niektórych rodzajach bólu lub zwiększają efekt przeciwbólowy opioidów (np. tramadol, morfina).

Niestety, w wielu przypadkach leczenie farmakologiczne powoduje szereg działań niepożądanych, takich jak zaparcia, wymioty, a nawet silne uzależnienia. Ponadto, często taka terapia nie przynosi oczekiwanych rezultatów w łagodzeniu bólu i wielu pacjentów musi szukać pomocy w alternatywnych metodach np. medycznej marihuanie.

Przeczytaj więcej na temat terapii: Jak rozpocząć leczenie medyczną marihuaną?

Kannabinoidy w celu uśmierzania bólu – czy to możliwe?

Kannabinoidy zawarte w konopiach, takie jak THC i CBD, oddziałują z receptorami układu endokannabinoidowego CB1 oraz CB2, doprowadzając do ich aktywacji i zmniejszenia przetwarzania sygnałów bólowych.

Dokładny mechanizm działania polega na regulacji neuroprzekaźników i komórek ośrodkowego układu nerwowego, co przyczynia się do opanowania poziomu bólu. THC jak i CBD wykazują również działanie przeciwzapalne, które nie tylko leczy i zapobiega stanom zapalnym, ale również zmniejsza produkcję oraz uwalnianie cytokin prozapalnych.

Zmniejszenie dolegliwości bólowych za pomocą medycznej marihuany  

Medyczna marihuana wywołuje szereg efektów zdrowotnych i jest stosowana w leczeniu różnych chorób. Jednak przede wszystkim jest skuteczna na wszelkie dolegliwości bólowe, szczególnie te, których nie udaje się opanować poprzez przyjmowanie tradycyjnie przepisywanych leków przeciwbólowych, jak np. przewlekły ból neuropatyczny.

Działanie przeciwzapalne a ból przewlekły

Badania wykazały, że nie tylko THC i CBD posiadają właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne. Równie bogate działanie wykazują terpeny, których obecność zwiększa efekty medycznej marihuany. Na przykład, takie działanie posiada również beta-kariofilen, który wpływa na receptory CB2 odpowiedzialne m.in. stymulację układu odpornościowego do walki ze stanami zapalnymi. Podanie tego związku spowodowało znaczne obniżenie stanu zapalnego i zmniejszenie dolegliwości bólowych, w tym bólu neuropatycznego. 

Naukowcy odkryli również, że CBD jest najbardziej skuteczny w redukcji stanów zapalnych. Ponadto pomaga utrzymywać właściwy poziom endogennych kannabinoidów (wytwarzanych w organizmie), które wspierają organizm w zapobieganiu chorobom oraz pomagają kontrolować m.in. napięcie mięśni, zapalenie, ból (np. ból głowy), apetyt i nastrój.

Biorąc pod uwagę istnienie ponad 100 różnych fitokannabinoidów w medycznej marihuanie, które wpływają na jej zdolność do neuromodulacji w ścieżkach bólu i mechanizmach prozapalnych, wydaje się być właściwe wybieranie ekstraktów medycznej marihuany o tzw. pełnym spektrum w leczeniu bólu. 

Medyczna marihuana a ból – podsumowanie

Medyczna marihuana może pomóc w leczeniu bólu związanego z niektórymi nowotworami, neuropatią, bólem głowy, migrenami i innymi ostrymi lub przewlekłymi stanami bólowymi. Liczne badania wykazały, że stosując medyczną marihuanę można zmniejszyć odczuwanie bólu. Ponadto dowiedziono skuteczność marihuany w zwalczaniu bólu opornego na tradycyjne metody leczenia.

U pacjentów mających migrenowe bóle głowy, stosowanie marihuany medycznej uśmierzyło nie tylko ból i zredukowało ilość doświadczanych migren, ale również zmniejszyło objawy aury, takie jak nudności i wymioty. Oprócz zmniejszenia dolegliwości bólowych, pacjenci często zgłaszają również poprawę snu, nastroju oraz ogólne polepszenie jakości życia.

Co więcej, stosowanie medycznej marihuany pozwala pacjentom ograniczyć stosowanie leków przeciwbólowych, a także zmniejsza ich skutki uboczne. Leczenie medyczną marihuaną bólu jest bezpieczne i nie powoduje narażenia pacjentów na wystąpienie poważnych działań niepożądanych, tak jak tradycyjna terapia farmakologiczna.